Pod pojęciem antykoncepcji rozumiemy podjęte sposoby, które mają na celu zapobiec zapłodnieniu. Metody antykoncepcji dzielmy na:
1. Naturalne:
• rytmu płciowego – polega na wstrzemięźliwości seksualnej w czasie dni płodnych, odznacza się niską skutecznością u kobiet o nieregularnym cyklu miesiączkowym;
• termiczna – polega na pomiarze temperatury ciała w czasie cyklu miesięcznego w celu wyznaczenia dni płodnych (w momencie owulacji pod wpływem progesteronu temperatura ciał wzrasta o około 0, 4°C);
• Billingsów – polega na obserwacji właściwości śluzu wydzielanego przez szyjkę macicy w celu wyznaczenia dni płodnych; gdy kobieta jest płodna odczuwa wilgotność sromu a jej śluz jest przejrzysty, śliski i rozciągliwy;
• objawowo-termiczna – połączenie metody Billinsów z metodą termiczną; polega na obserwacji śluzu szyjkowego i pomiarze temperatury ciała;
2. Sztuczne:
• mechaniczne – polegają na niedopuszczeniu do zapłodnienia poprzez zastosowanie mechanicznej blokady w postaci gumowych błon (mężczyźni prezerwatywy, kobiety – kapturki naszyjkowe) , które uniemożliwiają wniknięcie plemników do macicy;
 |
| Prezerwatywa/Flegmus/ commons.wikimedia.org |
• chemiczne – polega na wprowadzeniu do pochwy środków plemnikobójczych, które niszczą plemniki lub pozbawiają je możliwości ruchu; preparaty te występują w formie: pianek, kremów, żelów, galaretek i globulek;
• hormonalne – polegają na stosowaniu środków hormonalnych, które wywołują zmiany w cyklu miesiączkowym prowadzące do zahamowanie dojrzewanie komórek jajowych i owulacji; najbardziej powszechne środki hormonalne to podawane doustnie tabletki antykoncepcyjne (dwuskładnikowe lub jednoskładnikowe) i plastry antykoncepcyjne przyklejane na skórę;
 |
| Tabletki hormonalne |
• sterylizacja – zabieg chirurgiczny polegający na podwiązaniu jajników (u kobiet) lub przecięciu nasieniowodów u mężczyzn, w Polsce jest to metoda zakazana, którą stosuje się tylko w przypadku ważnych wskazań medycznych;
• wczesnoporonne – polegają na wprowadzeniu do macicy wkładki (np. w kształcie litery T), która uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka
Porównanie skuteczności metod
Wskaźnik Pearla informuje o skuteczności danej metody antykoncepcji. Jest to wskaźniki niepowodzeń (ilość niepożądanych ciąż) w grupie 100 kobiet, które przez rok stosowały określoną metodę. Pod uwagę bierze się 1200 cykli (100 kobiet przez 12 cykli.
|
Metoda antykoncepcji |
Wskaźnik Pearla |
|
Rytmu płciowego |
14-35 |
|
Termiczna |
1-20 |
|
Billingsów |
0,9-23 |
|
Objawowo-termiczna |
0,2-9 |
|
Mechaniczne (prezerwatywa) |
7-14 |
|
Chemiczne |
3-25 |
|
Hormonalne |
0,1-4 |
|
Sterylizacja |
0 |
|
Wczesnoporonne |
0,2-1 |