Porównujac narządy wymiany gazowej gadów, ptaków, ssaków i ryb można zauważyć wiele istotnych różnic. Począwszy od budowy narządu wymiany gazowej a skończywszy na mechanizmie jego działania.
Pierwotne narządy wymiany gazowej – skrzela
U większości ryb głównym narządem wykonującym wymianę gazową są skrzela, jednak u niektórych również funkcję tę pełni skóra. Skrzela ryb osadzone są w ścianach szpar skrzelowych. U osobników zaliczanych do ryb kostnoszkieletowych, skrzela pokryte są wieczkiem.
Płazy
Larwy płazów, tak jak ryby, przeprowadzają wymianę gazową za pomocą skrzeli. Jednak dorosłe osobniki posiadają płuca, które dodatkowo od gardzieli oddziela odcinek dróg oddechowych określany jako tchawico-krtań. Przedstawicielem najprostszej budowy płuc wśród płazów jest odmieniec jaskiniowy. Jego płuca mają postać dwóch worków. Z kolei żaby zielone posiadają bardziej uorganizowany - system fałd płucnych.
Gady
Niektóre gatunki zaliczane do gadów posiadają przedziały w workach płucnych. Posiadaczem największych płuc jest żółw.
Ptaki i ssaki
Organizmy te posiadają oskrzela w postaci drzewa, w którym każda gałąź jest zakończona oddzielnym pęcherzykiem płucnym. Ptaki i ssaki posiadają także tchawicę, która stanowi połączenie układu oddechowego z pokramowym.
Ponadto ptaki są posiadaczami worków powietrznych czyli pęcherzykowatych worków połączonych z płucami, których głównym zadaniem jest zmniejszenie ciężaru ciała w locie i ułatwienia wymiany gazowej.