Ptaki są to stałocieplne, opierzone kręgowce, które posiadają zdolność aktywnego lotu. Niektóre z nich utraciły tę właściwość kosztem wtórnego przystosowania się do naziemnego lub ziemno-wodnego tryby życia. Przeloty ptaków najczęściej mają ograniczony zasięg, choć niektóre z nich odbywają sezonowe dalekie wędrówki. Ptaki zamieszkują różne typy środowiska i prowadzą zróżnicowany tryb życia.
Cechy charakterystyczne ptaków:
• opływowe ciało, które składa się z głowy, szyi, tułowia, skrzydeł (przekształcone kończyny przednie) oraz kończyn dolnych zakończonych na ogół czterema palcami;
• głowa zakończona rogowym dziobem;
• ciała pokryte piórami, a nogi łuskami
• lekki, silnie skostniały, mocny i sztywny szkielet zbudowany z kości pneumatycznych (wypełnionych powietrzem);
• redukcja elementów szkieletu poprzez zrastanie się kości zwłaszcza kręgosłupa we wszystkich odcinkach (piersiowym, lędźwiowo- krzyżowym i ogonowym) z wyjątkiem szyjnego,
• lekka czaszka połączona z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego;
• elastyczna klatka piersiowa z mostkiem zaopatrzonym w grzebień (u ptaków grzebieniastych);
• w układzie pokarmowym występuje wole i dwuczęściowy żołądek (gruczołowy i mięśniowy), brak zębów;
• zamknięty układ krwionośny z dwoma obiegami krwi (dużym i małym) oraz sercem składającym się z dwóch komór i dwóch przedsionków;
• w układzie oddechowym obok płuc występuje worki powietrzne, które warunkują występowanie podwójnego oddychania (w czasie wdechu i wydechu przez płuca przechodzi świeże powietrze);
• w centralnym układzie nerwowym zanika liniowy układ mózgu, dobrze rozwinięte kresomózgowie i móżdżek (ośrodki równowagi i koordynacji ruchowe);
• dobrze rozwinięty zmysł wzroku i słuchu, słabo węchu;
• układ wydalniczy tworzą parzyste nerki (typu nerki ostatecznej) i moczowody uchodzące bezpośrednio do kloaki (brak pęcherza moczowego);
• rozdzielnopłciowe, zapłodnienie wewnętrzne, jajorodne, rozwój prosty;