Znaczenie wybranych białek - albuminy, globuliny, skleroproteiny

Białka to bardzo złożona grupa polimerów organicznych. Stanowią najważniejszą grupę związków wchodzących w skład organizmów żywych — pełnią rozmaite role, od budulcowejtransportowejregulatorowejlokomotorycznej po katalityczną, różnią się budową i właściwościami biochemicznymi. Poniżej opisano wybrane grupy białek.

Albuminy to dobrze rozpuszczalne w wodzie białka. Występują we wszystkich organizmach żywych i stanowią ważny składnik tkanek stałych i płynnych. Mają niewielkie masy cząsteczkowe oraz łatwo krystalizują. Duże nagromadzenie albumin można spotkać w mleku, jajach kurzych, surowicy krwi czy w nasionach niektórych zbóż. 

Globuliny to białka dobrze rozpuszczające się w solach fizjologicznych, a słabo w wodzie. Są wrażliwe na wysokie temperatury. Do globulin zalicza się miozynę obecną w mięśniach i zeinę z nasion kukurydzy. Globuliny są również ważną frakcją osocza krwi, gdzie odpowiedzialne są za mechanizmy odpornościowe (immunoglobuliny) oraz wiązanie glukozy i tłuszczów. Stanowią istotny składnik cytoplazmy wszystkich komórek.

Histony to niewielkie, dobrze rozpuszczalne w wodzie białka. Ze względu na skład aminokwasowy (duża zawartość argininy i lizyny) wykazują charakter zasadowy. Ich główną rolą jest neutralizacja i stabilizacja kwasów deoksyrybonukleinowych (są ważnym składnikiem chromatyny).

Skleroproteiny to białka fibrylarne, występujące w tkankach ochronnych i oporowych, gdzie pełnią funkcje mechaniczne. Dzieli się je na kolageny i keratyny.

Kolagen to białko o budowie fibrylarnej, najważniejsze białko strukturalne organizmów zwierzęcych. Jest słabo rozpuszczalny w wodzie, a po podgrzaniu zamienia się w żelatynę. Jako główny składnik macierzy międzykomórkowej zapewnia tkankom odporność na rozciąganie. Jest głównym białkiem skóry, chrząstki oraz kości. Jedno włókno kolagenu zbudowane jest z trzech łańcuchów polipeptydowych skręconych w potrójną helisę — taka struktura zapewnia niezwykłą wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne. Istnieje wiele rodzajów kolagenu.

Keratyny  to grupa białek fibrylarnych, nierozpuszczalnych w wodzie i nieulegających hydrolizie. Łańcuch keratyny tworzy głównie struktura β-harmonijki. Keratyny wykazują dużą odporność na czynniki chemiczne i fizyczne oraz typowe enzymy proteolityczne. U kręgowców są składnikiem wytworów skóry — włosów, rogów, paznokci, piór, łusek rogowych czy kopyt. 

Fibrynogen jest białkiem osocza krwi, ważnym dla procesu krzepnięcia. Jest wytwarzany w wątrobie. Zbudowany jest z dwóch podjednostek połączonych mostkami disiarczkowymi. Podczas krzepnięcia krwi pod wpływem trombiny następuje odłączenie krótkich fragmentów białka, co prowadzi do spontanicznej polimeryzacji fibrynogenu do fibryny labilnej, która następnie ulega usieciowaniu i staje się nierozpuszczalną fibrynę stabilną.

Polecamy również:

  • Budowa aminokwasów i właściwości aminokwasów

    Aminokwasy to organiczne związki chemiczne zawierające dwie grupy: aminową (-NH2) i karboksylową (-COOH), które wiązaniami kowalencyjnymi przyłączone są do centralnie położonego atomu węgla. Więcej »

  • Struktura białek

    Struktura pierwszorzędowa to kolejność (sekwencja) poszczególnych aminokwasów w łańcuchu peptydowym. Jest stabilizowana wiązaniami peptydowymi. Więcej »

  • Denaturacja i koagulacja białek

    Denaturacja białek jest procesem nieodwracalnym w momencie kiedy wartość krytyczna pH zostanie przekroczona. Do denaturacji dochodzi poprzez działanie wysokiej temperatury, soli metali ciężkich lub kwasów stężonych, dochodzi do uszkodzenia trzeciorzędowej i czwartorzędowej struktury białka natywnego. Takie... Więcej »

  • Reakcja ksantoproteinowa

    Reakcja służąca do wykrywania białek za pomocą stężonego kwasu azotowego(V). Charakterystyczne w tej reakcji jest wykrycie w białku aminokwasów, które zawierają pierscień aromatyczny. Tymi aminokwasami są: fenyloalanina, tryptofan, tyrozyna. Podczas reakcji dochodzi do nitrowania aromatycznych reszt... Więcej »

  • Reakcja ninhydrynowa - oznaczanie aminokwasów

    Reakcja ninhydrynowa jest reakcją służącą do wykrywania aminokwasów. Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 2 + 2 =
Inez
2022-06-04 13:51:30
Świetny tekst, bardzo mi pomógł!
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01