Społeczeństwo feudalne - definicja, cechy, przykłady - WOS

Feudalizm (łac. feudum – prawo do cudzej rzeczy) jako system uformował się w ciągu VII-IX w., zaś rozpowszechniony został przez cesarza Karola Wielkiego i kolejnych władców. Najpełniej rozwijał się w Europie Zachodniej.

Ten specyficzny system precyzyjnie określonych stosunków i zależności stworzył zhierarchizowaną drabinę feudalną. Król, władca przydzielał ziemie jako lenno książętom oraz szlachcie, ci z kolei przydzielali ją swoim zarządcom, zaś tamci chłopom. W ten sposób powstał system stosunków między seniorem (możnowładcą) a wasalem, jego podopiecznym, polegający na tym, iż wasal dobrowolnie poddawał się aktem komendacji (rodzaj umowy) seniorowi, zobowiązując się do służby, w zamian otrzymując gwarancję ochrony, pomoc materialną (beneficjum) - najczęściej ziemię, którą użytkował.

System lenny doprowadził do osłabienia władcy na rzecz możnowładztwa (szczególnie w takich krajach jak Francja czy Niemcy), które często miało monopol na niektóre rodzaje własności. Ponadto w późniejszych wiekach średnich dochodziło do sytuacji, w której jeden człowiek był dla kilku osób seniorem i jednocześnie wasalem innych osób. W sytuacjach zagrożenia stawał przeważnie po stronie silniejszego seniora. Przy czym w krajach, w których obowiązywała zasada „wasal mojego wasala nie jest moim wasalem”, wasal w zaistniałym między królem a seniorem sporze stawał po stronie seniora.

Społeczeństwo średniowieczne dzieliło się na stany: stan wyższy (szlachta, rycerstwo) oraz niższy (chłopi, rzemieślnicy). Istniał również podział oparty na różnicach w wykonywanych czynnościach, wyodrębniono więc tych, którzy się modlą (duchowieństwo), walczą (rycerstwo) a także osoby, które pracują (chłopi).

Możemy także mówić o podziale stanów na: uprzywilejowane oraz nieuprzywilejowane. Do uprzywilejowanych stanów należeli feudałowie świeccy (właściciele ziemscy), duchowieństwo - uzyskiwali oni wiele przywilejów podatkowych, wojskowych, sądowych, ale w zamian zobowiązani byli do walki zbrojnej. Stanem nieuprzywilejowanym było poniekąd mieszczaństwo, a także chłopi. Chłop jeżeli oddal się w opiekę właściciela feudalnego, zobowiązywał się do odrabiania pańszczyzny, darmowej pracy na posiadłości pana, oddawania panu wyznaczonej ilość swoich zbiorów, dodatkowo obowiązywała go dziesięcina (podatek stanowiący 1/10 plonów składany na rzecz Kościoła). Ponadto przypisanie chłopa pańszczyźnianego do ziemi miało charakter dziedziczny. Dzięki temu gospodarka rolna miała stale zapewnioną siłę roboczą, a chłop nawet wolny, nie miał niezależności ekonomicznej.

Stany były grupami zamkniętymi. Zjawisko ruchliwości społecznej na szerszą skalę nie występowało. Przynależność do wybranego stanu determinowało urodzenie. Tak więc stany tworzące strukturę społeczną społeczeństwa feudalnego różniły się między sobą pozycją prawną, pełnionymi funkcjami, a także obyczajami a nawet strojem.

Społeczeństwo było urozmaicone pod względem topograficznym, większość mieszkała na wsi lub w niewielkich, ledwie co powstających miastach. W krajach zachodnich życie społeczne tworzyło się wokół zamków możnowładców, które były ośrodkami lokalnej władzy. Gospodarka tamtego okresu opierała się w głównej mierze na rolnictwie, rzemiośle i handlu.

Społeczeństwo feudalne, które tworzyły zhierarchizowane grupy społeczne, oparte na podziale pracy i zależnościach różnego rodzaju, posiadało wspólny czynnik łączący wszystkie stany - była nim wiara. Pojawiały się rozłamy czy schizmy, jednak religia chrześcijańska dominowała przez wiele wieków. Podobnie, uniwersalną, integrującą funkcję pełnił język łaciński.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 2 =
Ostatnio komentowane
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59
Latwe
• 2025-01-15 18:41:38
super
• 2024-12-21 22:05:33
ok
• 2024-12-15 19:31:35
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33