Norma społeczna – definicja
Norma społeczna w znaczeniu potocznym to uznany za obowiązujący właściwy sposób zachowania i postępowania jednostki w grupie. Nie jest to jednak jedyna definicja normy, bowiem normą społeczną można również nazwać „wzorzec cech pewnego zjawiska czy przedmiotu”, a także nakazy i zakazy stosujące się do zachowania jednostki w konkretnej społeczności.
Charakterystyka norm społecznych
Normy społeczne mają charakter powszechny i ogólny, dotyczą wszystkich członków grupy społecznej, a także abstrakcyjny, bowiem skierowane są do hipotetycznego członka grupy, nie zaś do konkretnej osoby z imienia i nazwiska. Ponadto normy społeczne mają charakter samoistny, zawsze dotyczą sposobu zachowania się człowieka, jednocześnie są tworzone na bazie pewnego systemu wartości przyjętego za obowiązujący w danej społeczności. Kolejną ważną cechą normy społecznej jest fakt, iż mają one różny charakter – prawny, religijny, obyczajowy itp., ponieważ dotyczą określonych dziedzin życia jednostki. Zatem mogą one mieć formę formalną bądź nieformalną. Normy prawne tworzone są przez państwo, normy religijne przez konkretną wspólnotę religijną, pozostałe mogą wynikać z określonych tradycji czy obyczajów. Normy społeczne cechuje ponadto zmienność w toku rozwoju społeczeństwa – często zmieniają się zgodnie z przeobrażeniami zachodzącymi w danej zbiorowości, pod wpływem nowym warunków funkcjonowania grupy.
Funkcje norm społecznych
Normy społeczne pełnią bardzo ważne role w społeczeństwie, przede wszystkim zapewniają porządek społeczny, bez którego niemożliwe byłoby odpowiednie funkcjonowanie danych zbiorowości, ponieważ zapanowałby w nich chaos. Normy społeczne scalają grupy, zatem spełniają również funkcję elementu, który daje możliwość trwania grupy, a także w wyraźny sposób wpływają na osiągnięcie określonego przez grupę celu. Normy społeczne wyznaczają system wartości danej społeczności – jasno precyzują jakie zachowania są dopuszczalne a jakie nie, tym samym spełniają pewną funkcję aksjologiczną. Dodatkowo np. poprzez stosowanie sankcji zabezpieczają wartości społeczne i wynikający z nich porządek społeczny. Warto również zaznaczyć, iż dzięki istnieniu norm społecznych możliwe jest prawidłowe funkcjonowanie jednostek w ramach społeczeństwa – normy są wyznacznikiem zachowań społecznych, pomagają zweryfikować zachowania społeczne i ustalić kto nie przestrzega zasad społecznych – zatem stanowią pewien rodzaj instrumentu rządzenia w państwie.