Jan Sarkander urodził się 20 grudnia 1576 r. w Skoczowie nad Wisłą (na Śląsku Cieszyńskim; obecnie tereny Polski). Był synem Grzegorza Sarkandera i Heleny Góreckiej. Kiedy miał 12 lat, stracił ojca i razem z rodziną przeniósł się do Przybora na Morawach. Tam zaczął pobierać naukę w katolickiej szkoły parafialnej. Po trzech latach Jan został wysłany do Ołomuńca, gdzie uczęszczał do kolegium jezuickiego, a następnie rozpoczął studia filozoficzne. Kontynuował je na uniwersytecie w Pradze, a w 1603 r. uzyskał stopień doktora. W latach 1604-1608 odbył studia teologiczne w Grazu. W 1609 r. przyjął święcenia kapłańskie i został prezbiterem.
Początkowo posługę kapłańską sprawował jak wikariusz w Jaktarze, koło Opawy. Następnie objął podobne stanowisko w Uszczowie, gdzie został aresztowany pod zarzutem pomocy w ucieczce jednemu z więźniów. Jan spędził 8 miesięcy w więzieniu w Kromieryżu. Po uwolnieniu (z braku dowodów winy) wędrował po różnych parafiach (Charvatki koło Ołomuńca, Kromierzyż, Zdounki i Boskovice) jako wikariusz. Wreszcie w 1616 r. został mianowany proboszczem w Holeszowie (ok. 10 km od Ołomuńca), gdzie jego głównym zadaniem było odzyskiwanie odstępców od wiary. Był to bowiem okres powstania protestantów przeciwko monarchii habsburskiej. Reakcją na działalność Jana były prześladowania ze strony husytów i protestantów, którzy organizowali nawet zamachy na jego życie. Przez pewien czas musiał się ukrywać. W 1618 r., kiedy wybuchła wojna trzydziestoletnia, Jan opuścił Holeszów. Pielgrzymował do Częstochowy, jakiś czas przebywał w Rybniku i Krakowie. Nie przyjęto jednak jego rezygnacji z urzędu proboszcza, dlatego wrócił na swoją placówkę. W 1620 r. uchronił Holeszów przed wojskami lisowczyków. Protestanci byli jednak przekonani, że to on sprowadził wojsko, dlatego 13 lutego 1620 r. aresztowali Jana. Podczas czwartego przesłuchania jeden z sędziów zmuszał Sarkandra, aby ten zdradził, z czego spowiadał mu się hetman Ladislav Popel w sprawie przygotowania najazdu wojska na Morawy. Jan odpowiedział, że nic takiego nie zostało mu powiedziane podczas spowiedzi, a nawet gdyby tak było, to i tak nic nie zdradzi. Stąd uznawany jest za patrona dobrej spowiedzi i tajemnicy spowiedzi.
Jan był okrutnie torturowany, gdyż nie chciał przyznać się do zarzucanego czynu, tj. do zdrady stanu i narodu przez sprowadzenie najeźdźców. Jego ciało wyciągano na tzw. „skrzypcach”, przypalano mu skórę zapalonymi pochodniami, a głowę ściskano żelazną obręczą. Zmarł 17 marca 1620 r. wskutek odniesionych obrażeń. Wierni uznali go za męczennika za wiarę.
Św. Jan Sarkander został pochowany w kościele Najświętszej Maryi Panny w Ołomuńcu, w kaplicy św. Wawrzyńca. W 1683 r. w trakcie wyprawy wiedeńskiej u jego grobu modlił się Jan Sobieski. Dziś większość relikwii i czaszka znajdują się w katedrze ołomunieckiej, a część w kościele świętego Michała.
Papież Pius IX zaliczył Jana w poczet błogosławionych 6 maja 1859 r., a Jan Paweł II kanonizował 21 maja 1995 r. Wspomnienie św. Jana Sarkandera, prezbitera i męczennika, Kościół obchodzi 30 maja.
Patronat
Patron dobrej spowiedzi i tajemnicy spowiedzi.