Zanim w 1889 r. Henryk Sienkiewicz napisał nowelę pt.: „Sachem”, mógł dobrze poznać Amerykę w trakcie swojej podróży. XIX stulecie na tych ziemiach było okresem wzmożonego wypierania rdzennych mieszkańców i przejmowania należących do nich terenów. Już od 1871 r. kongres przestał traktować miejscowych jako suwerenne narody, uskuteczniał na szeroką przesiedlenia autochtonów do rezerwatów. Kolejne lata przyniosły więc nasilenie konfliktów zbrojnych oraz zaowocowały licznymi masakrami (ich sprawcami byli także Indianie).
W noweli „Sachem” ukazane zostało kilkunastotysięczne miasto, które powstało na ruinach Chiavatty – osady plemienia Czarnych Wężów. Jej mieszkańców wymordowano we śnie, brutalnie zajmując należące do nich tereny. Wzniesioan na krwi i krzywdzie Antylopa coraz szybciej się rozwijała, do czego niewątpliwie przyczyniły się znajdujące się nieopodal złoża srebra. Pastorowie nauczali o szacunku i wzajemnej miłości, wybudowano nawet zakład filantropijny (w miejscu, gdzie powieszono pozostałych przy życiu Indian) i odczytywano traktaty o prawach narodów. Wszyscy stopniowo zapominali, co znalazło się u podstaw ich dobrobytu. Przypomnieć miała im o tym dopiero wizyta Czerwonego Sępa – potomka sachema Czarnych Wężów.
Kulminacyjnym momentem dzieła jest występ tytułowego bohatera i jego konfrontacja z mieszkańcami Antylopy, którzy licznie zgromadzili się w cyrku, aby obejrzeć pozostałego przy życiu Indianina. Dyrektor cyrku zapowiedział nawet, iż tego wieczoru sachem jest szczególnie rozsierdzony i dziki. Ostatecznie jednak nie dokonuje on – spodziewanego przez publiczność – aktu zemsty za zbrodnie na jego plemieniu, lecz zbiera od zebranych pieniądze za udany występ.
Sienkiewicz w „Sachemie” ukazuje zgubne skutki działań europejskich osadników, którzy, działając w imię postępu i cywilizacji, sami stosują bestialskie, barbarzyńskie wręcz metody. Nie mają żadnego prawa do ziem, które zajmują, lecz nie stanowi to dla nich przeszkody. Ich działanie ukazane zostało w taki sposób, aby podkreślić przykłady hipokryzji i okrucieństwa. W dziele Sienkiewicza mieszkańcy Antylopy to ludzie o podwójnej moralności – pomimo wielkiej zbrodni, jakiej się dopuścili, starają się zachowywać pozory, tworząc społeczność w myśl zasad chrześcijaństwa, ze szczególnym uwzględnieniem poszanowania dla bliźnich.
W bardzo wymowny sposób przedstawiony został również ostatni z Czarnych Wężów. Początkowo budzi on grozę zebranych w cyrku, jednak szybko okazuje się, iż został niemal całkowicie odcięty od swoich korzeni i pozbawiony tożsamości; dobitnie ukazuje to scena, gdy po występnie sachem spożywa knedle i zapija je piwem. Nie tylko nie dokonuje zemsty, przeciwnie – zdaje się całkiem dobrze radzić sobie w nowej rzeczywistości.
Wymowa noweli Henryka Sienkiewicza jest jasna. W sposób jednoznaczny piętnuje autor zachowanie mieszkańców Antylopy oraz pokazuje upadek Czerwonego Sępa, który tak bardzo zbliżył się do oprawców swoich przodków, więcej nawet – stanowi dla nich cyrkową rozrywkę. Najprawdopodobniej wraz z jego śmiercią pamięć o tym honorowym i walecznym plemieniu zginie.
Trudno nie dostrzec tutaj analogii do sytuacji ówczesnej Polski – Sienkiewicz czyni aluzję do ugodowej postawy wobec najeźdźców (zaborców), narzucających swoje rządy i zwyczaje podbitej ludności. Brak buntu poskutkuje całkowitym wymazaniem pamięci o narodzie polskim. „Sachem” to zatem przestroga przed nadmierną ufnością w działania zaborców oraz przed wyzbyciem się miłości do ojczyzny, również dla prywatnego dobrobytu.