„Pan Wołodyjowski” to ostatnia część „Trylogii” Henryka Sienkiewicza, w której ukazana została historia XVII-wiecznej Rzeczpospolitej. Tym razem autor odwołuje się do wydarzeń z okresu od 1668 do 1673 – abdykacji Jana Kazimierza, wyboru Michała Wiśniowieckiego oraz wojny polsko-tureckiej. Najwięcej miejsca zajmuje jednak w dziele opowieść o losach jednego z najwspanialszych żołnierzy Rzeczpospolitej – Michała Wołodyjowskiego.
Streszczenie „Pana Wołodyjowskiego”
Dzieło Henryka Sienkiewicza rozpoczyna się smutnym wydarzeniem. Jeszcze na kartach „Potopu” autor opisał zaręczyny małego rycerza z Anusią Borzobohatą. Szczęście pary nie trwało długo – pewnego dnia kobieta dostała gorączki i zmarła. Wiadomość tę przyniósł Kmicicom Charłamp, który szukał sposobu, by pomóc Wołodyjowskiemu. Kmicic pozostawił Lubicz pod opieką Oleńki i postanowił udać się do przyjaciela, by go pocieszyć. Po drodze zawitał do Skrzetuskich, z którymi przebywał osiemdziesięcioletni już Zagłoba. Gdy stary szlachcic usłyszał przykre wieści, pogrążył się w rozpaczy. Następnie nakazał Kmicicowi powrócić do siebie, a sam postanowił zająć się Wołodyjowskim, który był dla niego jak syn.
W czasie podróży do przyjaciela Zagłoba