Udział Polaków w I wojnie światowej

Zaangażowanie Polaków na frontach I wojny światowej jest jedną z najczęściej pomijanych kart naszej historii. Powodem jest zapewne fakt nieistnienia polskiej, niepodległej państwowości w okresie, w którym toczyły się walki. Takie podejście jednak powoduje, że nie uwzględnia się ani wzmożonych wysiłków politycznych różnorakich stronnictw, dążących do niepodległości, ani też ogromnej daniny krwi, jaką Polacy zapłacili na wszystkich frontach Wielkiej Wojny.

W czasie trwania konfliktu z lat 1914 – 1918 Polacy walczyli w armiach wszystkich zaborców, ponosząc ogromne straty. Szacuje się, że łącznie w armii niemieckiej, rosyjskiej i austro – węgierskiej służyło około  3 milionów  Polaków, z czego zginęło 500 tysięcy. Liczby te nie uwzględniają ogromnej rzeszy rannych i w inny sposób poszkodowanych. Warto nadmienić, że ilość poległych żołnierzy polskiego pochodzenia jest znacznie większa, niż łączna liczba polskich żołnierzy zabitych w działaniach wojennych II wojny światowej. Z jednej strony mogłoby się wydawać, że śmierć w armiach państw zaborczych nie pomagała w odzyskaniu niepodległości kraju. Należy jednak pamiętać, że służba Polaków w wojskach zapewniła odrodzonemu państwu setki tysięcy wyszkolonych, doświadczonych i obeznanych z trudami wojny żołnierzy, których można było wykorzystać w wojnach o granice. Podobnie rzecz dotyczy się kadry oficerskiej, zdobywającej doświadczenie w obcych sztabach. Był to niebagatelny, jeżeli nie najważniejszy czynnik, który pozwolił na utrzymanie niepodległości w trudnych latach 1918 – 1921.

Ziemie polskie poniosły też ciężar wojny i okupacji. Od roku 1915 tereny Królestwa Polskiego znajdowały się pod zarządem Niemiec i Austro – Węgier, które to często prowadziły na terenach polskich różnorakie konfiskaty i rekwizycje, w celu wspomożenia własnej ekonomii. Efekty owej gospodarki rabunkowej są bardzo trudne do oszacowania, z pewnością jednak spowodowały wielomilionowe straty i ogólny spadek poziomu życia Polaków.

Należy również pamiętać o tym, że to I wojna i poświęcenie Polaków pozwoliło różnym frakcjom politycznym walczyć na arenach międzynarodowych o uznanie prawa Polaków do wolności. Działania zarówno Piłsudskiego, jak i Dmowskiego, a także Paderewskiego zmusiły niejako zarówno Państwa Centralne, jak i Ententę do przedstawienia realnych planów względem ludności polskiej i przyszłego kształtu państwa. To zaś pozwoliło zbudować podstawy pod odrodzenie Polski w roku 1918.