Historia kultury i osiągnięć starożytnego Izraela jest ściśle związana z religią. Od momentu zawarcia przymierza miedzy Bogiem Jahwe, a Mojżeszem na górze Synaj, religia przenikała wszystkie sfery życia Izraelitów – budowa monumentalnych budowli ku czci Jahwe, organizacja kalendarza czy też pismo. Ze starożytności wzięła swój początek również sztuka żydowska - przede wszystkim sztuka religijna. Nie prezentowano postaci ludzi i zwierząt, gdyż zakazywał tego Dekalog. Ograniczano się więc do symboli roślinnych.
Starożytny Izrael – Architektura
Najokazalsze budowle powstały w Starożytnym Izraelu za czasów panowania Króla Salomona (975 – 935 r. p.n.e.), którego nazywano Wielkim Budowniczym. Niewątpliwie największym dokonaniem architektonicznym jego czasów była budowa Świątyni Jerozolimskiej - w latach 966 – 959 p.n.e.. W Świątyni znajdowała się Arka Przymierza – skrzynia zbita z drewna, obita obustronnie złotą blachą. Zgodnie z tradycją żydowską zawierała laskę Aarona – pierwszego arcykapłana żydowskiego, którego laska jako jedyna zakwitła przed Arka, dzban z manną – którą Bóg obdarzył Izraelitów, podczas ich wędrówki do ziemi obiecanej oraz dwie tablice z tekstem Dekalogu. Oprócz Arki Przymierza w Świątyni wzniesionej na wzgórzu Moria, znajdowała się Złota Menora (siedmioramienny świecznik), powstała jeszcze w czasach Mojżesza.
Kolejną budowlą wzniesioną za czasów Salomona, był Pałac Królewski w Jerozolimie. Jego najsłynniejsza cześć, to tzw. Dom Lasu Libanu. Służył on do przechowywania i ekspozycji naczyń oraz prawdopodobnie również broni. Swoja nazwę zawdzięcza licznym cedrowym kolumnom, które wchodziły w jego skład i przypomniały libański las, bądź dlatego, że został zbudowany z cedrów z Libanu.
Starożytny Izrael – Pochówek Zmarłych
Według tradycji Żydowskiej – już w epoce starożytności, grzebano zmarłych. Pierwszymi nagrobkami – o których wspomina biblia, były Macewy. Były to stele nagrobne, zbudowane w formie pionowo ustawionej prostokątnej płyty kamiennej lub drewnianej. Pierwsza Macewa miała należeć do Racheli, żony Jakuba. Górną część nagrobka zajmowała płaskorzeźba symbolizująca cechy zmarłego. Obyczaj budowania nagrobków praktykowano przez cały okres Pierwszej i Drugiej Świątyni (VII w. p.n.e.). W poszczególnych okresach starożytności groby żydowskie przybierały różne formy. Można spotkać usypane ze stosu kamieni jak i wykute w skałach, czy też monumentalne grobowce znajdujące się w Dolinie Cedronu, położonej między Wzgórzem Świątynnym, a Górą Oliwną w Jerozolimie (wymieniane w Biblii jako miejsca przyszłego Sądu Ostatecznego).
Starożytny Izrael – Język i Pismo
W starożytnym Izraelu posługiwano się językiem hebrajskim. Od czasów niewoli babilońskiej (lata 587 – 538 p.n.e.), zaczął wychodzić z powszechnego użycia, stając się z czasem martwym językiem. Później używany tylko w modlitwie, podczas ceremonii oraz do zapisu tekstów religijnych. Na co dzień mówiono po aramejsku, w jidysz, a także w języku arabskim.
Izraelici znali również pismo. Z początku posługiwano się pismem starohebrajskim, następnie powstało pismo kwadratowe (odmiana staroaramejskiego). Piśmiennictwo żydowskie w języku hebrajskim miało w większości przypadków charakter religijny, choć występowały pewne wyjątki jak np. Kalendarz z Gezer. Była to wapienna tabliczka (odkryta w 1908 roku), na której umieszczony jest grawerunek wyliczający miesiące kalendarza rolniczego. Najważniejszym i najbardziej znanym przykładem jest natomiast Pismo Święte, które początkowo składało się z 24 ksiąg, a obecnie z 39.