Konferencja w Poczdamie - postanowienia, uczestnicy, skutki

Spotkanie przywódców Wielkiej Trójki w Poczdamie było trzecią tego rodzaju konferencją dotycząca ustalenia nowego podziału Europy po II wojnie światowej. Do spotkania doszło już po zakończeniu działań wojennych w Europie, między 17 lipca a 2 sierpnia 1945 roku. Znacznie zmienił się również skład Wielkiej Trójki. Jedynie przywódca ZSRR, Józef Stalin, pozostał z jej „starego” składu. Stronę amerykańską reprezentował w miejsce zmarłego Roosevelta Harry Truman, a brytyjską, po przegranej Churchilla w wyborach  jego następca, premier Clement Attlee.

Co interesujące, przywódcy Wielkiej Trójki uważali, że spotkanie poczdamskie nie będzie ostatnim i miało być w założeniu jedynie wstępem do konferencji pokojowej po wojnie. Do takiej jednak nigdy nie doszło. Było to ostatnie tego typu spotkanie Wielkiej Trójki.

W Poczdamie potwierdzono wcześniejsze decyzje dotyczące nowego podziału wpływów w Europie i oddania jej wschodu w strefę działania ZSRR. Zgodzono się, że to Niemcy są w pełni odpowiedzialni za wybuch wojny i ustalono sumę reparacji wojennych, przyznanych każdemu mocarstwu. 15% z części przyznanej ZSRR miało trafić do Polski. Przyjęto też zasadę 4D w sprawie Niemiec – ich denazyfikacji, demokratyzacji, demilitaryzacji i dekartelizacji. W kwestii polskiej potwierdzono legalność rządów sterowanych z Moskwy i nowy układ granic. Jednocześnie zaś zaakceptowano plan wysiedlenia Niemców z terenów przyznanych Polsce i Czechosłowacji. Zaakceptowano istniejący podział stref okupacyjnych Niemiec, jak również przygotowania do procesu zbrodniarzy hitlerowskich w Norymberdze.

Konferencja w Poczdamie jest przez wielu historyków uznawana za przejściowy moment pomiędzy II wojną światową a zimną wojną. Niewątpliwie jednak jej ustalenia przypieczętowały nowy układ sił na świecie i zapoczątkowały byt powojennej Europy.