Rzeczpospolita w roku 1672 była całkowicie nieprzygotowana na atak ze strony Turków, wskutek czego zdobyli oni z łatwością Kamieniec Podolski, a następnie wkroczyli na Ukrainę. W tej sytuacji ówczesny król Polski – Michał Korybut Wiśniowiecki zawarł z Turcją pokój w Buczaczu. Nie dość, że strona polska utraciła liczne terytoria, to dodatkowo musiała wypłacać roczny haracz sułtanowi.
W tych okolicznościach sejm uchwalił wysokie podatki na wojnę, a Jan Sobieski – ówczesny hetman wielki koronny, po zorganizowaniu armii zerwał pokój i wyruszył przeciwko Turkom. Wielkie zwycięstwo Sobieskiego nad Turkami pod Chocimiem zbiegło się w czasie ze śmiercią monarchy polskiego. Wówczas podczas wolnej elekcji nowym królem został wybrany Jan III Sobieski.
Jan III Sobieski – Polityka zagraniczna
Jeszcze przed wyborem na króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Sobieski stał po stronie obozu francuskiego. Jego żona – francuska Maria Kazimiera, walczyła o pozycje stronnictwa francuskiego w Rzeczpospolitej. Jednak nowego monarchę polskiego od zwrotu w polityce ogólnoeuropejskiej powstrzymywały ataki tureckie na ziemie państwa polsko – litewskiego.
Dopiero zawarcie rozejmu z Turcją pozwoliło Sobieskiemu na dalsze działania w powyższych kwestiach. W roku 1675 zawarto tajny układ z Francją oraz Szwecją w Jaworowie przeciwko Brandenburgi. Szybko jednak okazało się, iż szlachta nie popiera tego wariantu.
W tej sytuacji w roku 1683 zawarto sojusz z Habsburgami i jednocześnie zerwano rozjem ze stroną francuska. W tym samy roku na mocy nowych układów miała miejsce odsiecz Wiednia – wielkie zwycięstwo króla polskiego nad siłami Kary Mustafy. Stolica Austrii została ostatecznie uwolniony od oblężenia.
Po zwycięstwie wiedeńskim, głównym celem Jana III Sobieskiego stało się opanowanie Mołdawii oraz zdobycie wpływów na Węgrzech. Były to działania związane z planami dynastycznymi króla polskiego. Jednak podejmowane przez niego wyprawy na Mołdawie zakończyły się niepowodzeniami – powodowały odwetowe najazdy zagonów tatarskich.
Jan III Sobieski – Polityka wewnętrzna
Po wielkim zwycięstwie wiedeńskim, efekty tej kampanii zostały w dużej mierze zniszczone przez opozycje magnacką. Król bezskutecznie praktycznie przez cały okres panowania musiał się z nią zmagać. Decentralizacja władzy państwowej osiągnęła w okresie panowania Sobieskiego znaczy zakres. W efekcie monarcha polski został w praktyce zepchnięty do roli jednego z wielu dysponentów władzy.
Natomiast w kwestiach związanych z reformami armii, dzięki zdobytym doświadczeniu Sobieski zmienił jej organizacje oraz wyposażenie. Pomimo, iż husaria pozostawała podstawową siłą przełamującą – zwiększyło się znaczenie artylerii oraz dragonii. Ponadto z oddziałów piechoty zniknęła ostatecznie pika.