Zygmunt III Waza – Pochodzenie
Zygmunt III był pierwszym królem z dynastii Wazów zasiadających na tronie polskim. Urodził się 20 czerwca w roku 1566 w Gripsholm we Szwecji – w więzieniu. Oboje jego rodzice – wielki książę Finlandii, a później również król Szwecji Jan III Waza oraz córka Zygmunta Starego i Bony Sforzy – Katarzyna Jagiellonka, zostali do niego wtrąceni przez Eryka XIV Wazę. Ten ostatni był królem Szwecji w latach 1560 – 1568, który miał ulec chorobie psychicznej – obłąkaniu.
Po zwolnieniu z wiezienia (w którym spędzili kilkanaście miesięcy), w kolejnych latach Zygmunt był wychowywany przez jezuitów w wierze katolickiej. Jan III Waza planował dla syna objęcie w przyszłości dwóch tronów – polskiego oraz szwedzkiego. Młody Zygmunt odebrał bardzo dobre wykształcenie – władał poza szwedzkim – włoskim, niemieckim, polskim oraz opanował również łacinę.
Po śmierci Stefana Batorego – w toku trzeciej już wolnej elekcji w Polsce, kandydatura Zygmunta III Wazy była jedną z najważniejszych. Jednak w roku 1587 dokonano podwójnej elekcji i oprócz Zygmunta wybrano również Maksymiliana Habsburga. Dzięki poparciu ze strony przede wszystkim Jana Zamoyskiego, który rozbił siły Habsburga pod Byczyną – Zygmunt III Waza został ostatecznie nowym królem Polski.
Zygmunt III Waza – Lata panowania
Zygmunt III Waza panował jako król Polski w latach 1587 – 1632. Jednak jego długie 45 letnie panowanie nie należało zdecydowanie do najspokojniejszych. Cześć magnaterii i szlachty zarzucała monarsze nadużywania uprawnień oraz łamania fundamentalnych zasad. Ostatecznie doprowadziło to do wybuchu konfliktu – rokoszu Zebrzydowskiego. Spór miał swój finał w bitwie pod Guzowem w roku 1607 – zwycięskiej dla króla.
Zygmunt III Waza był poza tym zwolennikiem kontrreformacji. W toku swojego panowania odmówił podpisania ustawy o obronie różnowierców. Dodatkowo systematycznie odsuwał ich od funkcji państwowych. W roku 1596 doprowadził do podpisania unii brzeskiej. W tym samym roku przeniósł królewski ośrodek władzy do Warszawy z Krakowa.
Po śmierci ojca – za zgodą sejmu polskiego, Zygmunt III Waza wyjechał do rodzinnego kraju – w roku 1593 koronował się na króla. Jednak na skutek buntów został ostatecznie zdetronizowany w roku 1599. W rok później wybuchła wojna polsko – szwedzka. Chęć odzyskania utraconej korony stała się motorem napędowym w wszystkich konfliktach za czasów jego rządów.
Zygmunt III Waza był dwukrotnie żonaty. W obu przypadkach z kobietami z dynastii Habsburgów. Jego pierwszą żoną została Anna Habsbużanka – córka arcyksięcia Karola, brata cesarza Maksymiliana II. Z tego związku urodził się następca tronu, król Polski w latach 1632 – 1648 Władysław IV Waza. Natomiast drugą żoną została Konstancja Habsbużanka – córka arcyksięcia Karola Styryjskiego. Z tego związku urodził się syn – Jan Kazimierz, który podobnie do brata został królem polskim (panował w latach 1648 – 1668).