Pierwsze konflikty polsko-tureckie w XVII w. - przyczyny

Już w XV w. współdziałanie polskich oraz węgierskich Jagiellonów dotyczyło wspólnej polityki wobec Turcji. W stosunku to tego ostatniego państwa starano się zawierać wspólne rozejmy. Po stronie węgierskiej jednak silniej występowały tendencje do walki z państwem osmańskim. Z drugiej strony w Polsce opowiadano się raczej za pokojowym zabezpieczeniem granic.

Do końca XV w. jedynie ochotnicy polscy brali udział w wyprawach przeciwko Turcji – krucjata antyturecka Zygmunta Luksemburczyka z roku 1396 oraz z roku 1443 i 1444 wyprawy króla polskiego i węgierskiego Władysława Warneńczyka. Do pierwszego większego zatargu polsko – tureckiego doszło w okresie panowania Jana Olbrachta, a główną przyczynę stanowił spór o Mołdawie.

Natomiast za rządów Zygmunta I Starego, po doświadczeniach węgierskich oraz po klęsce pod Mohaczem, doprowadzono do zawarcia traktatu pokoju i przyjaźni Polski z Turcją. Traktat ten – zawarty w roku 1533, stanowił kanon polityki polskiej w stosunku do Turcji, aż do początku XVII wieku.

Tak więc do głównych powodów konfliktów polsko – tureckich należy zaliczyć zatargi o Mołdawie, na obszarze której oba państwa starały się umocnić swoje wpływy. Ponadto dochodziły do tego najazdy podległych sułtanowi Tatarów na ziemie Rzeczypospolitej. Z drugiej natomiast strony – najazdy podległych Polsce Kozaków zaporoskich na czarnomorskie wybrzeża Turcji.

Dodatkowo konflikt zaogniały również powiązania strony polskiej z Habsburgami. Ci ostatni bowiem stanowili głównych przeciwników Turcji na obszarze nowożytnej Europy. Poza tym po rozbiorze Węgier z połowy XVI w. – zajęcie Budy oraz całych środkowych Węgier przez Turcje, kraj ten bezpośrednio graniczył z Polską – kłopotliwy i zarazem niebezpieczny sąsiad.

Ostatecznie wybuchła wojna polsko – turecka, mająca miejsce w latach 1620 – 1621. Bezpośrednią przyczyną wybuchu konfliktu zbrojnego stało się spalenie przez Kozaków Warny w roku 1620.

Natomiast jako przyczyny pośrednie podaje się wcześniej już wspomniane najazdy tatarskie na Rzeczpospolitą oraz napady Kozaków na ziemie tureckie. Dochodziły do tego również ingerencje magnatów polskich w wewnętrzne sprawy tureckich księstw lennych – Mołdawia oraz Wołoszczyzna.

Dodatkowo doszło również do tzw. Wyprawy Lisowczyków (lekka nieregularna jazda polska). Wyprawa była skierowana przeciwko wojskom siedmiogrodzkiego księcia – lennika Turcji Gabora Bethlema. Ten ostatni oblegał bowiem Wiedeń w roku 1619.

Lisowczycy skutecznie uderzyli na Siedmiogród, zmuszając tym samym do przerwania oblężenia stolicy austriackiej – tzw. pierwsza odsiecz wiedeńska. W efekcie Gabor Bethelman został zmuszony do zawarcia rozejmu z ówczesnym cesarzem Ferdynandem II.

Polecamy również:

  • Bitwa pod Cecorą - przyczyny, przebieg, skutki

    Wysłanie lisowczyków (lekkiej nieregularnej jazdy polskiej) przez króla polskiego przeciwko księciu siedmiogrodzkiemu – Gabor Bethelman w roku 1619, spalenie przez Kozaków Warny rok później oraz przejęcie przez stronę polską zwierzchnictwa na hospodarem mołdawskim, doprowadziły... Więcej »

  • Bitwa pod Chocimiem (1621) - przyczyny, przebieg, skutki

    Wojna polsko – turecka w latach 1620 – 1621, rozpoczęła się od kampanii hetman Stanisława Żółkiewskiego do Mołdawii w pierwszym roku wojny. Jej głównym celem była obrona propolskiego hospodara mołdawskiego – Grazianiego. Wyprawa jednak, która miała również uprzedzić... Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 2 + 4 =
tom
2021-12-14 13:11:59
Chocim 1621 - film przygotowany z okazji 400. rocznicy bitwy: www.youtube.com/watch?v=xU4vDW2y6y0
Ostatnio komentowane
Fajnie, dziękuję
• 2025-02-13 21:09:19
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30