Władysław IV Waza – Pochodzenie
Pochodzący z dynastii Wazów Władysław IV urodził się 9 czerwca w roku 1595 w Łobzowie. Jego ojcem był panujący jako król Polski w latach 1587 – 1632 Zygmunt III Waza. Matką była natomiast jego pierwsza żona, córka arcyksięcia Karola, brata cesarza Maksymiliana II – Anna Habsburżanka. Poza tym Władysław miał również przyrodniego brata – Jana Kazimierza, który po jego śmierci również został królem polskim.
Władysław IV odebrał bardzo staranne wykształcenie. Oprócz ojczystego języka szwedzkiego biegłe władał również niemieckim, włoskim oraz łaciną. Ponieważ okres panowania jego ojca nie należał do najspokojniejszych w dziejach Rzeczpospolitej, młody jeszcze Władysław miał wiele okazji do uczestniczenia w wyprawach wojennych. Dodatkowo w ich toku miał możliwość zwiedzania obozów wojskowych oraz licznych fortyfikacji.
W okresie tzw. wielkiej smuty w Rosji, Zygmunt III Waza starał się wykorzystać zamieszanie wewnętrzne do ingerencji w sprawy moskiewskie. Po zwycięstwie pod Kłyszynem wojska polskie opanowały Moskwę. Po czym bojarzy zgodzili się przekazać koronę carską Władysławowi, pod warunkiem jego przejścia na prawosławie.
Cała sytuacja zakończyła się jednak niepowodzeniem strony polskiej – w roku 1612 ewakuowano polaków z Moskwy. Władysław IV jeszcze na przełomie 1617 – 1618 podjął jedną wyprawę moskiewską. Zakończyła się jednak niepowodzeniem i ostatecznie zawarciem rozejmu w Dywilinie w roku 1619.
Władysław IV Waza – Lata panowania
Ze względu na dużą popularność Władysława wśród szlachty oraz armii – głównie za sprawą licznych ekspedycji wojennych, w których brał udział, nie było w praktyce innego kandydata do korony polskiej. W tej sytuacji po śmierci Zygmunta III Wazy, elekcje Władysława IV ogłoszono 13 listopada w roku 1632.
W tym jeszcze samym roku doszło do zerwania przez stronę rosyjską pokoju i oblężenie Smoleńska. Nastąpiła wówczas odsiecz Władysława – pokonanie wojsk rosyjskich. W roku 1634 zawarto pokój w Polanowie, który potwierdził warunki rozejmu w Dywilinie.
Władysław IV był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną została Cecylia Renata Habsburżanka – córka cesarza Ferdynanda II. Z tego związku urodziła się królowi dwójka dzieci – Zygmunt Kazimierz oraz Maria Anna Izabela. Jednak dziewczynka zmarła zaraz po porodzie, syn dożył zaledwie siedmiu lat. Drugą żoną została natomiast francuska, która miała mieć spory wpływ nie tylko na samym dworze, ale również na swojego męża – Ludwika Maria Gonzaga. Z tego związku nie urodziło się jednak żadne potomstwo.
W kwestiach religijnych król Władysław IV miał być osobą bardzo tolerancyjną. Starał się w okresie swojego panowania łagodzić konflikty między katolikami a różnowiercami. Został inicjatorem tzw. colloquium charitativum z roku 1645. Była to próba pojednania katolików z luteranami i kalwinistami.