Władysław IV Waza był królem polskim w latach 1632 – 1646. Początkowy okres jego rządów wypełniony był konfliktami praktycznie ze wszystkim ówczesnym sąsiadami Rzeczpospolitej. Dopiero pod koniec jego panowania przyniósł Polsce upragniony pokój. W efekcie częściowego zażegnani konfliktów zewnętrznych, uległa znacznej poprawie również wewnętrzna sytuacja w państwie polsko – litewskim.
Władysław IV Waza – Polityka zagraniczna
Na czasy rządów syna Zygmunta III przypada wojna polsko – rosyjska z lat 1632 – 1634. Wówczas to w pierwszym roku zmagań strona moskiewska zerwała rozejm w Dywilinie z roku 1619 i rozpoczęła oblężenie Smoleńska. W odpowiedzi miała miejsce odsiecz króla polskiego – pokonanie wojsk rosyjskich pod dowództwem Michała Szeina. Ostatecznie konflikt zakończył pokój w Polanowie w roku 1634 – potwierdził warunki zawarte w Dywilinie. Monarcha polski zrzekł się praw do tronu carskiego.
Drugim istotnym epizodem w polityce zagranicznej Władysława IV była kwestia kozacka. Zaniechanie bowiem wojny z Turcją oraz zwiększenie rejestru kozackiego – stały się bezpośrednimi przyczynami wybuchu powstania Bohdana Chmielnickiego. Powstanie to rozpoczęło się w roku 1648 od trzech kolejnych klęsk sił polskich – pod Żółtymi Wodami, Korsuniem oraz Piławcami. Już za panowania następcy Władysława – Jana Kazimierza, politykę wobec Kozaków skierowano na tory ugodowe.
Na okres panowania Władysława Wazy w Polsce przypada również rozjem zawarty ze Szwecją w roku 1635 – rozjem w Sztumskiej Wsi. Był on jednym ze skutków wojny polsko – szwedzkiej, zapoczątkowanej jeszcze za rządów Zygmunta III Wazy. Wówczas to na mocy rozejmu, anulowano postanowienia rozejmu w Altmarku z roku 1629, a powtórzono uzgodnienia rozejmu w Mitawie – granicą rzeka Dźwina.
Władysław IV Waza – Polityka wewnętrzna
Pomimo, iż pod koniec panowania Władysława IV Rzeczpospolita wkraczała w okres złotego pokoju, sam monarcha planował raczej na drodze konfliktów zbrojnych odegrać istotną rolę w Europie. Miedzy innymi w tym celu zmodernizował armię polską. Rozbudował przy tym piechotę oraz artylerię, a także wznosił liczne twierdze i arsenały. Dodatkowo podjął nawet próbę utworzenia floty wojennej.
Ostatnie dziesięciolecie rządów króla z dynastii Wazów pozwoliły – dzięki opanowaniu sytuacji zewnętrznej, na odbudowę handlu, zwiększenie luksusowej konsumpcji oraz tworzenie dobra kultury artystycznej i intelektualnej. Swój okres świetności przeżywały wówczas muzyka i teatr dworski oraz wielkie malarstwo historyczne.