Zgodnie z dyrektywą UE „organizmy, inne niż organizm człowieka, w których materiał genetyczny został zmieniony z wykorzystaniem technik inżynierii genetycznej w sposób nie zachodzący w warunkach naturalnych, na skutek krzyżowania i/lub naturalnej rekombinacji to GMO (organizmy zmodyfikowany genetycznie)”.
Organizmy te mają w swoim genomie tzw. transgeny, czyli geny pochodzące z innego organizmu, dlatego nazywam je też organizmami transgenicznymi. Organizmy transgeniczne otrzymuje się przy użyciu dwóch zasadniczo odmiennych metod. W pierwszej z nich wykorzystuje się wektory takie jak wirusy, czy plazmidy bakterii, przy pomocy których przenosi się konkretne geny. W drugiej natomiast materiał genetyczny jest bezpośrednio przekazywany biorcy przy zastosowaniu różnych metod np. elektroporacji, mikrowstrzeliwania, mikroiniekcji.
Każdy organizm modyfikowany genetycznie jest GMO, ale nie każde GMO jest organizmem transgenicznym. Staje się nim tylko wtedy gdy zostanie do modyfikowanego organizmu wprowadzony obcy gen.
 |
| Genetycznie modyfikowana mysz |
Modyfikacje genetyczne mają na celu:
• wyprodukowanie roślin odpornych na owady, bakterie, wirusy, grzyby i herbicydy;
• wyprodukowanie roślin lepiej dostosowanych do niekorzystnych warunków środowiskowych;
• wyprodukowanie roślin o lepszych walorach jakościowych (odżywczych, smakowych, zapachowych) i ilościowych (większe rozmiary);
• uzyskanie zwierząt odpornych na choroby i posiadających pożądane cechy;
• wykorzystanie organizmu zwierząt, jako miejsca do produkcji białek o znaczeniu leczniczym;
Za i przeciw GMO:
Za:
• uzyskanie roślin odpornych na niekorzystne warunki środowiska (np. ziemniaki odporne na mróz), szkodniki (np. ziemniaki odporne na stonkę ), wirusy (np. kalafior odporny na wirus mozaiki), herbicydy (np. kukurydza);
• uzyskanie roślin o cechach pożądanych przez konsumentów – zwiększenie trwałości (np. pomidory), podwyższenie jakości odżywczej (soja, „złoty ryż”), poprawa smaku (np. ogórki) itp.
• zwiększenie plonów przy jednoczesnym obniżeniu kosztów produkcji;
• zmniejszenie zużycia środków ochrony roślin (względy ekonomiczne i ekologiczne – ochrona zwierząt żywiących się roślinami);
• produkcja białek leczniczych (np. erytropoetyny wykorzystywanej w leczeniu anemii) w organizmach transgenicznych zwierząt (głownie bydła);
• uzyskanie zwierząt o cechach mających znaczenie w hodowli np. szybko rosnące świnie, czy krowy produkujące duże ilości mleka;
Przeciw:
• stopniowy zanik bioróżnorodności;
• powstanie „superchwastów”, czyli chwastów, które po przejęciu genów roślin zmodyfikowanych będą odporne na herbicydy;
• możliwość uzyskania odporności na antybiotyki przez organizmy żyjące w przewodzie pokarmowym osób żywiących się GMO;
• możliwość wystąpienia alergii i osłabienia odporności u osób spożywających żywność modyfikowaną genetycznie;
• wytępienie pożytecznych owadów;