Znaczenie tytułu Granica

Tytuł powieści Zofii Nałkowskiej, „Granica” posiada w tekście wielorakie znaczenia. W sensie dosłownym „granica” znaczy tyle, co linia demarkacyjna rozgraniczająca dwie przestrzenie. Najczęściej mówi się o granicach państwowych, ale również używa się tego określenia w sensie metaforycznym, jako: pułap czyichś możliwości, cierpliwości itp. Jakie dokładne znaczenia implikuje to słowo w odniesieniu do omawianej powieści?

Granica moralna

Tytuł powieści odnosi się w pierwszej kolejności do granicy norm moralnych. W centrum problematyki utworu znajduje się etyka Zenona Ziembiewicza, który wprawdzie chce „żyć uczciwie”, ale nie potrafi zrealizować tego projektu. Jest nieszczery wobec swojej żony i Justyny. Zmusza Bogutównę do dokonania aborcji, a następnie zobowiązuje Elżbietę do udzielania pomocy swojej byłej kochance. Bohater podobnie postępuje w sferze zawodowej, najpierw jako redaktor tygodnika, który drukuje artykuły pod naciskiem lokalnego środowiska, potem zaś jako prezydent miasta, który nie protestuje przeciw użyciu broni wobec robotników. Ów moralny sens „granicy” najlepiej określa Elżbieta. Mówi ona bowiem do Ziembiewicza:

(…) ty nie widzisz tego, ty zapomniałeś. Ale wszystko, czego nie chciałeś, jest teraz po tej samej stronie co ty.

Bohater przekracza zatem granice uczciwości i etyki.

Granica społeczna

Drugim bardzo istotnym znaczeniem tytułu jest jego związek z kontekstem społecznym. Chodzi tu o granicę oddzielającą proletariat od elity społecznej, ale również rozgraniczenie pomiędzy inteligencją i burżuazją. Istotna jest w tym kontekście nie tylko różnica w zakresie stanu posiadania, ale także zupełna odmienność obyczajowości i stylu życia. Metaforyczny obraz tego stanu rzeczy stanowi kamienica Cecylii Kolichowskiej. Innym symbolem granicy są drzwi oddzielające kuchnię i pomieszczenia dla służby od reszty domu, w którym mieszkają właściciele. Granica społeczna obejmuje także przepaść pomiędzy elitą rządzącą a prostymi robotnikami.

Granica międzyludzka

Granica posiada w powieści Nałkowskiej również bogate sensy filozoficzno-egzystencjalne. Autorka bardzo interesująco pokazuje granice międzyludzkie. Odnoszą się one do barier, jakie ludzie budują pomiędzy sobą w swoich wzajemnych relacjach. Można tu więc odnaleźć granicę między matką i dzieckiem (Elżbieta i jej matka), żoną i mężem, kochanką i kochankiem itd. W szerszym kontekście granice międzyludzkie to również różnice w prezentowanych przez poszczególnych bohaterów punktach widzenia. Podstawowy kontrast skupia się w tej materii wokół poglądów Karola Wąbrowskiego i księdza Czerlona. Pierwszy z nich jest ateistą, dla którego świat jawi się jako byt czysto materialny zupełnie pozbawiony sensu. Z kolei ksiądz Czerlon reprezentuje chrześcijańskie postrzeganie rzeczywistości, gdzie cierpienie ma głębsze, duchowe znaczenie. W powieści zostaje również poruszony problem granicy pomiędzy tym, co sami o sobie myślimy a tym, co myślą o nas inni.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 2 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
bazinga
• 2024-09-12 14:55:28
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33