Syzyf to mitologiczny król Koryntu, który utracił przyjaźń bogów z powodu swojej plotkarskiej natury. Bohaterowi dwukrotnie udało się uniknąć zemsty Zeusa i oszukać śmierć. Dopiero za trzecim razem Syzyf został skutecznie uśmiercony, a dodatkowo skazany na bardzo dotkliwą karę: miał toczyć pod górę wielki kamień, który zawsze spadał w dół tuż przed szczytem.
Kim był Syzyf?
Syzyf był królem Koryntu. Założył miasto i dzięki swojej mądrości i zapobiegliwości doprowadził je do rozkwitu, zapewniając mu bogactwo. Ulubieniec bogów. Często bywał na Olimpie. Mimo podeszłego wieku zachował sprawne ciało i umysł. Zawdzięczał to regularnemu popijaniu ambrozji i nektaru z bogami.
Syzyf lubił plotkować. Często opowiadał na ziemi o swoich pobytach na Olimpie. Kiedyś zdradził tajemnicę Zeusa, za co miał być ukarany śmiercią. Dodatkowo był bardzo sprytny. Najpierw uwięził bożka śmierci, a potem sprytnym fortelem uprosił Plutona, by mógł wrócić na ziemię. Po śmierci został srogo ukarany w Hadesie. Otrzymał pracę, której nigdy nie będzie mógł ukończyć.
Mit o Syzyfie - interpretacja
Mit o Syzyfie ma wymowę pesymistyczną, ponieważ świat i życie są tu bezcelowe i pozbawione sensu. Śmierć nie stanowi w tej opowieści bramy do nowego życia i nie ma znaczenia.
Historia ta pokazuje również mitologiczną wizję czasu. Praca wykonywana przez Syzyfa jest nieskończona, dlatego czas jest tu zamkniętym kręgiem – wiecznym powrotem rzeczy. W tym wypadku powrót ten ma wydźwięk zdecydowanie pejoratywny, stanowi symbol uwięzienia człowieka w złych schematach.
Warto mieć na uwadze, że Syzyf stał się swoistym symbolem francuskiego egzystencjalizmu w latach 50. XX w. Egzystencjaliści wyposażyli tę postać w świadomość bezcelowości własnej pracy, ale wyciągnęli z tego wnioski pozytywne. Syzyf stał się postacią heroiczną, która pomimo posiadanej wiedzy, nadal podejmuje aktywność. Taka interpretacja miała przełożenie na światopogląd egzystencjalistyczny, opierający się na twierdzeniu, że mimo absurdu życia i świadomości, iż Bóg nie istnieje, człowiek może szukać wartości w samym sobie i nie powinien poddawać się zniechęceniu.
Motyw kary w micie o Syzyfie
Syzyf został ukarany za skłonności do plotkowania i kłamstwa. Najpierw zdradził sekret samego Zeusa i za to miał umrzeć, jednak schwytał bożka śmierci. Potem – gdy Tanatos został uwolniony - sprytny Syzyf polecił żonie, by nie grzebała jego ciała. Błąkając się nad Wodami Styksu, uzyskał zgodę Plutona na powrót na ziemię, by ukarać niewdzięczną żonę, która go nie pochowała. Kolejny raz przechytrzył bogów i oczywiście ukrył się na ziemi i żył długie lata.
Gdy wreszcie bogowie przypomnieli sobie o nim, wysłali na ziemię Tanatosa, by sprowadził Syzyfa do Hadesu. Tak też się stało. Syzyf został za swoje przewinienia srogo ukarany. Miał toczyć pod górę kamień, który - gdy tylko Syzyf dochodził do szczytu - wymykał mu się z rąk, tak że musiał on swoją pracę rozpoczynać na nowo.
Syzyfowa praca - znaczenie
Do języka wszedł związek frazeologiczny „syzyfowa praca”, oznaczający pracę, której nigdy nie da się ukończyć - jest ona jałowa, nie przynosi żadnych rezultatów.