„Pożegnanie z Marią” - geneza
„Pożegnanie z Marią” zostało opublikowane po raz pierwszy w 1947 r. W opowiadaniu tym autor przedstawił ze sporą dozą autobiografizmu (wyraźne nawiązania do życia Borowskiego w czasie wojny) realia okupowanej Warszawy.
Po przetrwaniu oświęcimskiego piekła pragnieniem twórcy stało się opowiedzenie o tym, czego był świadkiem. Należy jednak pamiętać, iż wojna nie ograniczała się tylko do obozów koncentracyjnych – atakowała także inne sfery ludzkiego życia, silą wdzierała się w codzienność, niszcząc względny spokój egzystencji zwykłego człowieka. Dlatego utwór ten dotyka tematyki życia w warunkach ciągłego zagrożenia, kiedy piętrzące się niebezpieczeństwa paraliżowały wszystkie sfery ludzkiego funkcjonowania.
„Pożegnanie z Marią'” - czas i miejsce akcji
Akcja „Pożegnania z Marią” toczy się w ogarniętej wojną Warszawie. Jej głównym miejscem jest skład materiałów budowlanych, w którym pracuje narrator. Chwilowo przenosi się ona na ulicę, by przedstawić na ulice stolicy, by podkreślić panujący tam w czasie łapanek chaos.
Opisywane wydarzenia rozgrywają się zimą, a czas ich trwania to niepełne dwa dni. Najprawdopodobniej jest to rok 1943 (w tym roku aresztowano