Dictatus papae - historia, postanowienia, skutki

Reforma instytucji kościoła średniowiecznego stała się elementem polityki władców niemieckich od czasów Ottona I. Kościół działał wówczas w ramach państwa, a następcy cesarza wpływali często na decyzje w kwestiach wyboru kolejnych papieży. Po śmierci Ottona III o tron papieski walczyły ze sobą rody rzymskie. Jest to również okres największego upadku papiestwa w jego historii.

Kres rozprzężenia obyczajów w Stolicy Apostolskiej położył król Niemiecki – Henryk III. Po zbrojnej wyprawie do Włoch, zdetronizował aż trzech równocześnie rządzących papieży, a następnie na tronie obsadził swojego kandydata. Okres rządów Henryka określa się z resztą jako cezaropapizm, gdzie cesarz miał posiadać władzę zwierzchnią nad władzą duchową. Mógł jednocześnie ingerować w wewnętrzne sprawy Kościoła.

Przeciwnicy doktryny cesarza – a zwłaszcza papież Grzegorz VII, mieli inną wizje współdziałania Papiestwa oraz Cesarstwa. Przede wszystkim kościół miał pozostawać całkowicie niezależny od władzy świeckiej. Ponad to Rzym miał stanowić centrum zarządzające zagadnieniami w całym ówczesnym świecie chrześcijańskim.

Postulaty propagowane przez Grzegorza VII oraz inne, które miały regulować role papiestwa i cesarstwa, znalazły się w odręcznej notatce – Dictatus Papae. Była to nieprzeznaczona do publikacji zapiska sformułowana w roku 1075.

Tekst ten zawierał dwadzieścia siedem tez, a jego autorstwo przypisuje się właśnie Grzegorzowi VII.
Tezy zawarte w dokumencie zawierały założenia i poglądy określane jako papocezaryzm – zwierzchnictwo papieża nad cesarzem. W zapisce można znaleźć postulaty odnoszące się do funkcjonowania tych dwóch instytucji „tylko papież dysponuje insygniami cesarskimi”, „papieżowi wolno detronizować cesarzy”, „postanowienia cesarza nie mogą być przez nikogo zmieniane”, „wolno mu zwalniać poddanych z przysięgi wierności złożonej niegodnemu władcy” ( T. Manteuffel. Historia Powszechna. Średniowiecze).

Ponad to idee zawarte w Dictatus Papae zakładały dominacje papiestwa nad całym światem chrześcijańskim: „Kościół rzymski przez samego Boga został wybrany”, „Tylko sam biskup rzymski może być prawnie nazwany biskupem powszechnym”, „Tylko on sam może biskupów składać z godności lub do nich przywracać” (A. Semkowicz. Walka cesarstwa z papiestwem w świetle źródeł).

Polecamy również:

  • Cezaropapizm, papocezaryzm - co to jest, historia. Spory o dominację - przykłady

    Po bezpotomnej śmierci cesarza Henryka II władzę w kraju przejmuje dynastia Salicka. Jej pierwszym przedstawicielem był Konrad II. Nowy władca podczas swoich rządów dążył przed wszystkim do wzmocnienia wewnętrznego Rzeszy. W trakcie jego panowania dużym niebezpieczeństwem był wzrost pozycji feudałów... Więcej »

  • Cesarstwo uniwersalne Ottona III - definicja, na czym polega - Historia

    Po śmierci cesarza Ottona II w roku 983, jego syn i następca miał wówczas zaledwie trzy lata. Pomimo, że już w roku 983 Otton III został koronowany na króla Niemiec, był zbyt młody aby rządzić cesarstwem po śmierci ojca. Po długoletnim okresie regencji, osobiste rządy objął w roku 995. Więcej »

  • Spór o inwestyturę - przyczyny

    Po koronacji Ottona I na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego w roku 962, władca niemiecki został wywyższony wśród innych ówczesnych monarchów chrześcijańskich. W tym samym roku cesarz wydał statut na mocy którego, wszyscy najwyżsi duchowni niemieccy byli zobowiązani do składania hołdu... Więcej »

  • Cesarstwo Ottonów - charakterystyka. Polityka Cesarstwa Ottonów

    Po podziale imperium karolińskiego w roku 843 w Verdun, konfliktach dynastycznych oraz najazdach wikingów, doszło do osłabienia, a następie upadku władzy cesarskiej. W X w. ukształtowało się Królestwo Francji w zachodniej części monarchii, a we wschodniej – Niemiec. Cesarstwo rzymskie na... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 3 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01