W okresie rozkwitu państw Europy Środkowej i Wschodniej, w XIV w. wzmożony rozwój objął w pierwszej kolejności Czechy, Węgry oraz państwo zakonu krzyżackiego. Kraje Europy Środkowej stały się terenem, na którym postępowała kolonizacja na prawie niemieckim. Na szybki rozwój gospodarczy Czech wpłynęło również wydobycie kruszców, których złoża znajdowały się w Sudetach. Górnictwo w Czechach stało się z czasem istotnym czynnikiem w kwestii rozwoju miast. W XIII w. Praga stała się jednym z największych ośrodków miejskich w obrębie Europy Środkowej.
Czechy od połowy X w. funkcjonowały w strukturach Rzeszy. Władcy Czescy, pochodzący z panującej wówczas dynastii Przemyślidów, uznawali zwierzchnictwo cesarzy. Pozycje królestwa czeskiego wśród innych monarchii europejskich, podniósł w drugiej połowie XIII w. Przemysł Ottokar II. Natomiast jego następca rozwinął ekspansje Czech oraz wystąpił z pretensjami do tronu krakowskiego. W efekcie jego walk z Władysławem Łokietkiem, w roku 1300 panował już nad całym Królestwem Polski.
W roku 1306, po śmierci władcy czeskiego Wacława III, rozpoczęły się walki o tron praski między Habsburgami a Luksemburgami. Ostatecznie władzę przejęli ci ostatni. Pierwszym królem z nowej panującej dynastii został Jan Luksemburski. Jako następca Wacława II oraz Wacława III, którzy byli królami Polski, zgłaszał pretensje do tronu tego kraju. Ponadto Jan działał w sojusz z Krzyżkami, zwalczając przy tym Władysława Łokietka.
Pokój między Czechami, a stroną polską zawarł dopiero z Kazimierzem Wielkim. Kolejny władca – Karol Luksemburski, który był jednocześnie królem Czech, Niemiec oraz cesarzem, za ośrodek swojej władzy obrał sobie Czechy i ich stolice. Na mocy Złotej Bulli z roku 1356, król czeski został jednym z elektorów Rzeszy.
Germanizacja części społeczeństwa, w tym w szczególności rycerstwa oraz kleru, doprowadziły do napięć i konfliktów na tle językowym oraz etnicznym. Osobą, która wystąpiła w obronie języka czeskiego oraz przeciwko niemoralności ówczesnego duchowieństwa, był profesor uniwersytecki Jan Hus. Jego poglądy uznano za heretyckie, gdyż zwrócił się on m.in. przeciwko świeckiej władzy papieża. Ostatecznie wezwano go na sobór w Konstancji, po czym został osądzony i uznany za heretyka.
Jan Hus został spalony na stosie w roku 1415, a jego śmierć wywołała w Czechach bunt ludności. Zygmunt Luksemburski nie mając możliwości objęcia tronu, w tak zaistniałej sytuacji organizował przeciwko zwolennikom nauki Husa wyprawy – nazwane krucjatami. Walki między władcą, a husytami trwały aż do lat trzydziestych XV w..
Do koronacji Zygmunta Luksemburskiego doszło dopiero pod koniec jego życia. Po jego śmierci walkę o tron czeski podjęło kilku pretendentów. W roku 1417 władzę w Czechach przejął syn króla Polski Kazimierza Jagiellończyka – Władysław.