Działalność przemysłowa nie jest pierwszym rodzajem działalności produkcyjnej nie związanej z rolnictwem.
Rozwój przemysłu zapoczątkowany w połowie XVIII wieku był poprzedzony przez produkcję rzemieślniczą. Rzemiosło było formą wytwórczości znana już w Starożytności (np. w miastach greckich i rzymskich, czy na dworach władców). Od działalności przemysłowej odróżnia rzemiosło przede wszystkim mniejsza skala produkcji i mniejszy stopień jej standaryzacji (np. odzież, obuwie, broń, czy biżuteria często wykonywane były na indywidualne zamówienie). Praca rzemieślnika wymaga opanowania umiejętności wytwarzania danej klasy produktów. W mniejszych zakładach przemysłowych cały cykl wywarzania gotowego wyrobu pozostaje w rękach wykwalifikowanego rzemieślnika. W większych zakładach rzemieślniczych poszczególne etapy produkcji wykonują uczniowie pod kontrolą mistrza, który odpowiada za całość dzieła. Rzemieślnicy w średniowiecznej Europie stanowili obok kupców główny element stanu mieszczańskiego (zamieszkiwali miasta), zrzeszony w ramach organizacji cechowej. Ich gospodarstwa domowe (inaczej niż chłopskie) nie były samowystarczalne, stąd musieli sprzedawać swoje wyroby (osobiście lub pośrednikom - kupcom). Produkcja rzemieślnicza stała się więc jednym z czynników sprzyjających zarówno rozwojowi miast, jak i upowszechnieniu gospodarki pieniężnej. We wczesnopiastowskiej Polsce rzemieślnicy skupiali się w osadach służebnych wokół siedzib władców, czego świadectwem są dzisiejsze nazwy wsi, czy dzielnic miast (np. krakowskie Garbary – dzisiejszy Piasek, Szczytniki, Powroźnik, czy Szewce). Współcześnie znaczenie rzemiosła zmalało – ma ono zapewniony zbyt swoich produktów w tych sektorach wytwórczości, w których masowa produkcja przemysłowa nie w pełni zaspokaja wymagania odbiorców. Rzemieślnicy zajmują się też dokonywaniem napraw (miało to znaczenie zwłaszcza w gospodarce socjalistycznej, w której przemysłowa produkcja dóbr konsumpcyjnych nie w pełni pokrywała popyt ludności).
U progu XVI wieku pojawiła się produkcja nakładcza (tańsza niż rzemieślnicza ale często o niższej jakości), w której produkty za zapłatę wykonywali ubodzy rzemieślnicy, którzy często nie zdali egzaminu mistrzowskiego. W produkcji tej korzystali z narzędzi i materiału dostarczonego przez posiadacza kapitału (nakładcę). Współcześnie pozostałością systemu nakładczego jest chałupnictwo. Z systemu nakładczego wywodzi się system manufaktur. W manufakturach (w XV-XVIII wieku) pracowało wielu pracowników. Skala produkcji była więc większa niż w rzemiośle, stosowano też podział pracy (pracownicy wyspecjalizowani byli w wykonywaniu pewnego etapu produkcji wyrobu końcowego). To była zapowiedź przyszłej produkcji przemysłowej. Od przemysłu odróżniało system manufakturowy oparcie produkcji przede wszystkim na pracy rąk ludzkich. Manufaktury początkowo wytwarzały głównie tekstylia, z czasem powstały też manufaktury metalurgiczne, manufaktury broni, drukarskie, szklarskie, czy produktów luksusowych. W Polsce przykładem manufaktury były np. wytwórnie pasów kontuszowych powstałe m.in. w Słucku).
W połowie XVIII wieku w Wielkiej Brytanii a później we Francji, Belgii i Niemczech (od 2 połowy XIX wieku w Stanach Zjednoczonych Ameryki) miały miejsce rewolucyjne zmiany w systemie i skali wytwarzania dóbr konsumpcyjnych znane jako rewolucja przemysłowa. Rozwój przemysłu wiązał się z postępem technologicznym, którego głównym efektem było zastosowanie w produkcji dóbr pracy maszyn (ludzie jedynie te maszyny obsługiwali). Proces ten zapoczątkowany został przez udoskonalenia maszyn przędzalniczych i tkackich
