Działalność przemysłowa nie jest pierwszym rodzajem działalności produkcyjnej nie związanej z rolnictwem.
Rozwój przemysłu zapoczątkowany w połowie XVIII wieku był poprzedzony przez produkcję rzemieślniczą. Rzemiosło było formą wytwórczości znana już w Starożytności (np. w miastach greckich i rzymskich, czy na dworach władców). Od działalności przemysłowej odróżnia rzemiosło przede wszystkim mniejsza skala produkcji i mniejszy stopień jej standaryzacji (np. odzież, obuwie, broń, czy biżuteria często wykonywane były na indywidualne zamówienie). Praca rzemieślnika wymaga opanowania umiejętności wytwarzania danej klasy produktów. W mniejszych zakładach przemysłowych cały cykl wywarzania gotowego wyrobu pozostaje w rękach wykwalifikowanego rzemieślnika. W większych zakładach rzemieślniczych poszczególne etapy produkcji wykonują uczniowie pod kontrolą mistrza, który odpowiada za całość dzieła. Rzemieślnicy w średniowiecznej Europie stanowili obok kupców główny element stanu mieszczańskiego (zamieszkiwali miasta), zrzeszony w ramach organizacji cechowej. Ich gospodarstwa domowe (inaczej niż chłopskie) nie były samowystarczalne, stąd musieli sprzedawać swoje wyroby (osobiście lub pośrednikom - kupcom). Produkcja rzemieślnicza stała się więc jednym z czynników sprzyjających zarówno rozwojowi miast, jak i upowszechnieniu gospodarki pieniężnej. We wczesnopiastowskiej Polsce rzemieślnicy skupiali się w osadach służebnych wokół siedzib władców, czego świadectwem są dzisiejsze nazwy wsi, czy dzielnic miast (np. krakowskie Garbary – dzisiejszy Piasek, Szczytniki, Powroźnik, czy Szewce). Współcześnie znaczenie rzemiosła zmalało – ma ono zapewniony zbyt swoich produktów w tych sektorach wytwórczości, w których masowa produkcja przemysłowa nie w pełni zaspokaja wymagania odbiorców. Rzemieślnicy zajmują się też dokonywaniem napraw (miało to znaczenie zwłaszcza w gospodarce socjalistycznej, w której przemysłowa produkcja dóbr konsumpcyjnych nie w pełni pokrywała popyt ludności).
U progu XVI wieku pojawiła się produkcja nakładcza (tańsza niż rzemieślnicza ale często o niższej jakości), w której produkty za zapłatę wykonywali ubodzy rzemieślnicy, którzy często nie zdali egzaminu mistrzowskiego. W produkcji tej korzystali z narzędzi i materiału dostarczonego przez posiadacza kapitału (nakładcę). Współcześnie pozostałością systemu nakładczego jest chałupnictwo. Z systemu nakładczego wywodzi się system manufaktur. W manufakturach (w XV-XVIII wieku) pracowało wielu pracowników. Skala produkcji była więc większa niż w rzemiośle, stosowano też podział pracy (pracownicy wyspecjalizowani byli w wykonywaniu pewnego etapu produkcji wyrobu końcowego). To była zapowiedź przyszłej produkcji przemysłowej. Od przemysłu odróżniało system manufakturowy oparcie produkcji przede wszystkim na pracy rąk ludzkich. Manufaktury początkowo wytwarzały głównie tekstylia, z czasem powstały też manufaktury metalurgiczne, manufaktury broni, drukarskie, szklarskie, czy produktów luksusowych. W Polsce przykładem manufaktury były np. wytwórnie pasów kontuszowych powstałe m.in. w Słucku).
W połowie XVIII wieku w Wielkiej Brytanii a później we Francji, Belgii i Niemczech (od 2 połowy XIX wieku w Stanach Zjednoczonych Ameryki) miały miejsce rewolucyjne zmiany w systemie i skali wytwarzania dóbr konsumpcyjnych znane jako rewolucja przemysłowa. Rozwój przemysłu wiązał się z postępem technologicznym, którego głównym efektem było zastosowanie w produkcji dóbr pracy maszyn (ludzie jedynie te maszyny obsługiwali). Proces ten zapoczątkowany został przez udoskonalenia maszyn przędzalniczych i tkackich i wykorzystanie w ich napędzaniu najpierw siły wody a później maszyny parowej. Udoskonalona przez Jamesa Watta w 1769 roku maszyna parowa znalazła też zastosowanie w napędzaniu maszyn w innych działach przemysłu (m.in. w górnictwie). W maszynach parowych jako źródło energii wykorzystywano powszechnie węgiel kamienny, którego wydobycie i wykorzystanie znacznie wzrosło. Znalazł on też zastosowanie w hutnictwie żelaza i stali. Rozwój produkcji hutniczej w połączeniu z zastosowania maszyny parowej w napędzaniu pojazdów umożliwił z kolei rozwój linii kolejowych w Europie i Ameryce.
Z rewolucją przemysłową wiązał się spadek zatrudnienia w rolnictwie, powstanie klasy robotniczej oraz rozwój miast (zarówno wzrost ich powierzchni, jak i wzrost liczby ich mieszkańców). Wytwarzane masowo produkty przemysłowe przyczyniły się do wzrostu poziomu życia mieszkańców Europy (dobra konsumpcyjne stały się tańsze), pojawiły się nowe wyroby (np. maszyny rolnicze).
Po tej tzw. pierwszej rewolucji przemysłowej z przełomu wieków XVIII i XIX miała miejsce też druga rewolucja przemysłowa (przełom wieku XIX i XX), kiedy na skutek kolejnego przyspieszenia postępu technologicznego (era Marconiego, czy Edisona) rozwinął się przemysł chemiczny (m.in. produkcja nawozów sztucznych), upowszechnieniem elektryczności (źródło światła ale też źródło napędu dla urządzeń wykorzystywanych przez ludzi i maszyn przemysłowych) oraz silnika spalinowego, a co za tym idzie wzrost wydobycia ropy naftowej. W XX wieku wzrost wydajności produkcji przemysłowej osiągnięty został dzięki zastosowaniu (początkowo wprowadzonej w zakładach produkcji samochodów Forda w USA) linii produkcyjnej (montażowej), wzdłuż której stanowiska robocze (ręczne lub maszynowe) ustawiono zgodnie z kolejnością operacji procesu technologicznego prowadzącego do wytworzenia gotowego produktu. Z pewnym opóźnieniem intensywne uprzemysłowienie (industrializacja) miało miejsce w dawnym Związku Radzieckim (od lat 30.tych XX wieku) i w krajach postkomunistycznych, rozwijających gospodarkę w oparciu o wzorzec radziecki (od połowy ubiegłego wieku).
Współcześnie mówimy o trzeciej rewolucji przemysłowej, określanej też jako rewolucja naukowo-techniczna, w której rozwinął się przemysł elektroniczny, wytwarzanie środków transportu i komunikacji wytwarzanie materiałów syntetycznych. Równocześnie na skutek dalszej automatyzacji produkcji przemysłowej (robotyzacja) zmniejsza się zapotrzebowanie na pracę rąk ludzkich w przemyśle. Stąd współcześnie trudno mówić o klasie robotniczej w klasycznym tego słowa znaczeniu. Ludność zbyteczna w przemyśle znajduje pracę w sektorze usług, którego silny rozwój jest charakterystyczny dla krajów wysokorozwiniętych. Proces spadku zatrudnienia w przemyśle a nawet likwidacji całych branży przemysłu w danym kraju (np. górnictwa węglowego w Wielkiej Brytanii) nosi nazwę dezindustrializacji. Inną charakterystyczną cechą współczesnego przemysłu jest pogłębienie podziału pracy. O ile bowiem na początku ery przemysłowej często całość procesu wytwarzania danego wyrobu (podzielona oczywiście na etapy) miała miejsce w jednej fabryce, o tyle współcześnie (zwłaszcza w produkcji wyrobów złożonych) fabryki bazują na elementach – półfabrykatach, dostarczonych przez kooperantów, których fabryki znajdować mogą się np. w Chinach. Co więcej, wytwarzanie gotowych produktów konsumpcyjnych (komputerów, samochodów ), często ogranicza się do ich zmontowania z elementów dostarczonych przez producentów podzespołów (mówimy np. nie o fabrykach, ale o montowniach samochodów).