Przemysł elektromaszynowy (a w każdym razie niektóre jego branże) zaliczany jest do nowoczesnych gałęzi przemysłu, a stopień jego rozwoju jest wskaźnikiem poziomu rozwoju gospodarczego. W przemyśle elektromaszynowym wytwarzane produkty z reguły są znacznie przetworzone; produkcja tego przemysłu wymaga zainwestowania znacznego kapitału, wdrażania nowoczesnych technologii oraz zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych pracowników.
Zwykle w poszczególnych krajach, w których rozwija się przemysł elektromaszynowy zakłady przemysłowe specjalizują się w produkcji określonych maszyn i urządzeń. Z tej racji wytwory tego przemysłu są ważnym przedmiotem wymiany międzynarodowej (znaczenie w tej wymianie ma marka poszczególnych wytwórców i państw, z których wyroby te pochodzą – np. wyroby niemieckie mimo nie najniższej ceny mają dobrą markę na rynkach światowych).
Niektóre wyroby tego przemysłu są na tyle zaawansowane technologicznie, że ich produkcję włączana jest do przemysłu high-tech.
Do głównych branż przemysłu elektromaszynowego należą:
- przemysł metalowy (produkcja narzędzi metalowych – gwoździ, siekier i in., ale też naczyń metalowych, prostych pralek, lodówek i maszyn do szycia),
- przemysł maszynowy (produkcja maszyn i urządzeń, przede wszystkim dla innych gałęzi i branży przemysłu – maszyny górnicze, hutnicze, włókiennicze, budowlane, drukarskie, obrabiarki, turbiny, silniki itp.),
- przemysł środków transportu (przemysł samochodowy, stoczniowy, lotniczy, produkcja lokomotyw i wagonów kolejowych),
- przemysł precyzyjny (produkcja aparatury pomiarowej – nie elektronicznej!, tylko mechanicznej – np. zegarów, barometrów, jak również sprzętu optycznego – lornetek, mikroskopów itp.),
- przemysł elektrotechniczny (produkcja żarówek, kabli, transformatorów i in.) i elektroniczny (układy scalone, aparaty telefoniczne, komputery, sprzęt RTV i AGD elektroniczne).
Zazwyczaj jako oddzielna branża wyodrębniany jest przemysł zbrojeniowy (produkuje zarówno maszyny, środki transportu, sprzęt elektroniczny – np. środki łączności, ale też amunicję).
Jeśli spojrzeć na strukturę produkcji przemysłu przetwórczego poszczególnych państw świata (za: Rocznik Statystyki Międzynarodowej GUS 2012) widoczne jest, że udział produkcji maszyn i środków transportu w całkowitej produkcji przemysłu przetwórczego jest największy (>40%) na Słowacji i na Węgrzech, w Niemczech, Japonii, Republice Korei, Szwecji i Finlandii.
Jeszcze 20 lat temu do najnowocześniejszych branży przemysłu elektromaszynowego zaliczano przemysł środków transportu, w tym zwłaszcza przemysł samochodowy. Obecnie obserwujemy spadek dynamiki produkcji i sprzedaży samochodów osobowych. Poza fabrykami powstają też montownie samochodów. Rynek zdominowany jest przez kilkanaście dużych koncernów samochodowych, produkujących różne marki samochodów i posiadające fabryki i montownie w różnych krajach. Z tej racji strategia ich działania jest globalna i zwykle nie bierze pod uwagę interesów poszczególnych państw (nawet tych, w których są siedziby zarządów koncernów) ale interes akcjonariuszy firmy. Przykładem jest firma Volkswagen Group. Ma ona swoją siedzibę w Wolfsburgu w Niemczech, posiada 100 fabryk w 27 państwach, produkując auta takich marek jak: Volkswagen, Škoda, Audi, Bentley, Porsche, SEAT, Lamborghini, Bugatti, nie licząc autobusów, samochodów ciężarowych i motocykli. Jest trzecim pod względem wielkości produkcji (2011) koncernem samochodowym na świecie i zatrudnia prawie 550 tys. osób.
Zakłady przemysłu samochodowego przenoszone są z państw najbardziej rozwiniętych do państw, w których siała robocza jest tańsza (ale jednocześnie są duże zasoby siły roboczej o wykształceniu technicznym) oraz bliżej rynków zbytu (to tłumaczy rozwój produkcji samochodów w Chinach i Indiach, czy np. lokowanie fabryk japońskich koncernów samochodowych w Europie Środkowej, dzięki czemu sprzedają swoje produkty na rynku Wspólnoty Europejskiej bez opłat celnych).
W roku 2012 wyprodukowano na świecie prawie 58,5 mln samochodów, najwięcej w Chinach – 13,9 mln samochodów (24% produkcji światowej). Znaczącymi producentami są też fabryki japońskie (6,8 mln samochodów), Niemcy, Rep. Korei, Indie i Brazylia.
Spośród innych przemysłów środków transportu przemysł lotniczy najlepiej rozwinął się w USA, Francji i Rosji, a w przemyśle stoczniowym od kilkudziesięciu lat dominują kraje azjatyckie: Japonia, Chiny, Republika Korei.
W produkcji artykułów AGD – pralek i lodówek największe znaczenie na świecie mają: Chiny, USA i Włochy.
Największymi producentami elektroniki użytkowej (telefony komórkowe, drukarki, monitory i in.) są kraje azjatyckie: Chiny, Tajwan, Korea Południowa, Malezja, Tajlandia (ale też Brazylia, Niemcy i in.). Z kolei największym producentem wykorzystywanych w nich układów scalonych (mikrochipów) jest amerykańska firma Intel. Firma skupia sie na produkcji mikroprocesorów - w 2011 roku jej udział w rynku swiatowym wynosił 79%. Siedziba, liczne centra badawcze i część fabryk firmy Intel zlokalizowane są w USA, szereg jej fabryk (ale też centrów rozwojowych) zbudowano w 63 krajach - m.in. w: Kostaryce, Chinach, Malezji, Wietnamie, Indiach, Izraelu i Rosji.