Sanktuarium maryjne na Jasnej Górze w Częstochowie jest najsłynniejszym sanktuarium w naszym kraju i głównym celem pieszych polskich pielgrzymów. Rocznie odwiedza je około 4 mln osób, także z zagranicy, z czego ok. 200 tysięcy stanowią pątnicy.
Jasna Góra jest także największym na świecie ośrodkiem kultu maryjnego, który jest związany z kultem obrazu Matki Bożej (obraz Matki Boskiej Częstochowskiej), a nie z objawieniami.
Sanktuarium maryjne na Jasnej Górze obejmuje obszar ok. 5 ha. Na jego terenie znajduje się kaplica Cudownego Obrazu, bazylika z wieżą, klasztor paulinów, droga krzyżowa oraz kilkanaście innych obiektów powstałych na przestrzeni XIV-XX w.
Sama nazwa Jasna Góra (Clarus Mons) po raz pierwszy pojawiła się w dokumencie z 1388 r. Nadali ją częstochowskiemu wzgórzu paulini, którzy przybyli w 1382 r. do Polski z Węgier na zaproszenie księcia Władysława Opolczyka. Dzięki darowiznom i fundacji Władysława II Jagiełły i jego żony Jadwigi w 1393 wzniesiono klasztor, który przetrwał do czasów współczesnych (przy czym był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany). Do dziś paulini sprawują opiekę nad sanktuarium.
W XIV wieku na Jasnej Górze znajdował się maleńki kościół pod
