Co to jest sanktuarium
Sanktuarium to miejsce kultu, które związane jest z wydarzeniem nadprzyrodzonym (np. objawieniem, cudem), relikwiami bądź cudownym wizerunkiem. Pielgrzymują do niego wierni, aby modlić się, wypraszać łaski (intencja błagalna), przebaczenie (intencja pokutna) bądź podziękować (intencja dziękczynna). Ten aspekt pielgrzymkowy podkreśla definicja z Kodeks Prawa Kanonicznego: przez sanktuarium rozumie się kościół lub inne miejsce święte, do którego - za aprobatą ordynariusza miejscowego - pielgrzymują liczni wierni, z powodu szczególnej pobożności (kan 1230).
Sanktuariami mogą być zarówno miejsca naturalne (groty, lasy) bądź kościoły czy kaplice celowo wzniesione na potrzeby kultowe. Zawsze jest to jednak wyznaczona przestrzeń sakralna, gdzie w intensywniejszy sposób objawia się działanie Bożej łaski. Pielgrzymi zostawiają po sobie w sanktuariach dary wotywne, potwierdzające uzyskane dobrodziejstwa, do których należą chociażby nawrócenie czy cuda.
Wśród sanktuariów można wyróżnić sanktuaria maryjne (np. Sanktuarium Matki Bożej Królowej Tatr w Zakopanem), sanktuaria Pańskie (np. Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Białymstoku) oraz sanktuaria świętych (np. Sanktuarium św. Wojciecha w Gdańsku).
Wyraz sanktuarium używany jest w języku polskim również jako przenośnia: jako miejsce, gdzie się znajduje coś cennego, mającego szczególne znaczenie.
Sanktuaria maryjne
W Polsce znajduje blisko 450 sanktuariów maryjnych. Najsłynniejszym z nich jest sanktuarium maryjne na Jasnej Górze w Częstochowie, które odwiedza rocznie około 4 milionów osób. Wierni pielgrzymują również licznie do sanktuariów w Kalwarii Zebrzydowskiej, w Licheniu, w Ludźmierzu, w Gietrzwałdzie czy w Świętej Lipce.
Na świecie do najpopularniejszych sanktuariów maryjnych należą te, które słyną z objawień Matki Bożej. Są to m.in. sanktuarium Matki Bożej z Guadelupe (Meksyk), sanktuarium w Fatimie (Portugalia), w La Salette (Francja) oraz w Lourdes (Francja). Olbrzymią popularnością cieszy się również sanktuarium Santa Casa w Loreto (Włochy), gdzie znajduje się tzw. święty domek, który według legendy jest nazaretańskim domem Maryi.