Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
1) Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.
2) Nie będziesz wzywał imienia Boga twego nadaremno.
3) Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
4) Czcij ojca swego i matkę swoją.
5) Nie zabijaj.
6) Nie cudzołóż.
7) Nie kradnij.
8) Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
9) Nie pożądaj żony bliźniego swego.
10) Ani żadnej rzeczy, która jego jest.
Samo słowo Dekalog wywodzi się z języku greckiego klasycznego i znaczy „dziesięć słów”. Owo „dziesięć słów” Bóg objawił na świętej górze Mojżeszowi i całemu narodowi wybranemu. Są to zatem słowa samego Boga. Zostały spisane w Księdze Wyjścia (Wj 20,1-17) i w Księdze Powtórzonego Prawa (Pwt 5, 6-22).
Dekalog jest drogą życia; przestrzegając dziesięciu przykazań człowiek może się wyzwolić z niewoli grzechu, gdyż są one niczym innym jak prawem Bożym:
Ja dziś nakazuję ci miłować Pana, Boga twego, i chodzić Jego drogami, pełniąc Jego polecenia, prawa i nakazy, abyś żył i mnożył się. (Pwt 30, 16).
Dziesięć przykazań w Kościele
Tradycja Kościoła, wierna Pismu Świętemu, przyznawała i przyznaje Dekalogowi pierwszorzędną rolę. Niemniej podział i numeracja przykazań ulegały zmianie na przestrzeni wieków, a różnice te są widoczne w formach Dekalogu przyjętych przez poszczególne wspólnoty chrześcijańskie (np. forma przyjęta przez Kościół katolicki różni się od formy, którą przyswoił sobie Kościół prawosławny).
Dziesięć przykazań oparte jest na dwóch podstawowych wymaganiach: wymaganiu miłości Boga i wymaganiu miłości bliźniego:
Tak jak są dwa przykazania miłości, o których mówi Pan, że na nich zawisło całe Prawo i Prorocy... tak te dziesięć przykazań zostało dane na dwóch tablicach. Trzy... są wypisane na jednej tablicy, a siedem na drugiej. (św. Augustyn)
Wszystkie przykazania jednak w takim samym stopniu obowiązują każdego chrześcijanina, gdyż stanowią organiczną całość. Są one ze swojej natury niezmienne, obowiązuje zawsze i wszędzie. Nikt nie może człowieka zwolnić z obowiązku ich przestrzegania. Kościół mówi o wiecznej ważności Dekalogu. Przekroczenie jednego z przykazań jest równoznaczne z naruszeniem pozostałych (Jk 2,10-11).
Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną – interpretacja
Chrześcijaństwo oparte jest na dogmacie wiary w jednego Boga, czyli jest religią monoteistyczną. Pierwsze przykazanie zabrania wiary w inne bóstwa poza Jednym Panem, a tym samym oddawania im czci, czyli bałwochwalstwa. Przy czym bałwochwalstwa nie należy ograniczać wyłącznie do kultów pogańskich – jest nim również ubóstwianie wszystkiego tego, co nie jest Bogiem np. władzy, pieniędzy ( Nie możecie służyć Bogu i Mamonie – Mt 6, 24), przodków, państwa. Pierwsze przykazanie, obok potępienia politeizmu, zakazuje również zabobonów, czyli wypaczeń praktyk kultowych. Kościół podkreśla, że należy odrzucić wszystkie formy wróżbiarstwa (m.in. horoskopy, astrologię czy jasnowidztwo), praktyki magii, czarów. Grzechem przeciwko pierwszemu przykazaniu jest także bezbożność, w tym ateizm jako całkowite odrzucenie Boga.
Nie będziesz wzywał imienia Boga twego nadaremno – interpretacja
Drugie przykazanie zabrania nadużywania imienia Bożego, w tym: imienia Boga, Jezusa Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i wszystkich świętych. Jest również potępieniem bluźnierstwa, które polega na wypowiadaniu (zewnętrznie lub wewnętrznie) przeciw Bogu słów nienawiści, wyrzutów, wyzwań. Zakaz bluźnierstwa rozciąga się także na słowa przeciw Kościołowi Chrystusa, świętym lub rzeczom świętym. Bluźnierstwo jest grzechem ciężkim. Drugie przykazanie zabrania także magicznego