Wolfgang Amadeusz Mozart - biografia i twórczość

Wolfgang Amadeusz Mozart przyszedł na świat w 1756 r. w Salzburgu jako siódme dziecko Leopolda i Marii Mozartów. Pięcioro z ich potomstwa zmarło jeszcze w niemowlęctwie. Od najmłodszych lat Mozart uczył się muzyki, między innymi za sprawą swojej siostry Anny Marii. Starsza o pięć lat dziewczynka była uzdolniona muzycznie, więc rodzice kształcili ją w tym kierunku. Mały Wolfgang chętnie w tych zajęciach uczestniczył.

Mozart był „cudownym dzieckiem” – od najmłodszych lat wykazywał nadzwyczajne zdolności muzyczne, a mając 5 lat skomponował swój pierwszy utwór, „Menuet i Trio”. Ojciec, który był niezwykle dumy z postępów syna, bardzo wcześnie zabierał dzieci na wyprawy po Europie, aby koncertowały. Częste podróże osłabiły zdrowie młodego Mozarta, który przez całe życie borykał się z różnymi chorobami. W pierwszą trasę koncertową wyruszył z ojcem i siostrą w 1762 roku do Monachium. Później pojechali do Linz i Wiednia, a w drodze powrotnej zatrzymali się w Bratysławie. Sukces tej pierwszej wyprawy przyspieszył i wydłużył następne. Cała rodzina udała się w podróż po miastach niemieckich, a później zawitała do Francji, na dwór Ludwika XV i do Anglii, gdzie Mozart grał dla Jerzego III.

Dzieciństwo upłynęło „cudownemu dziecku” na ciężkiej pracy, męczących podróżach i koncertach dla najwybitniejszych osobistości. W latach 1769-1773 rodzina Mozartów trzykrotnie gościła we Włoszech. Wolfganga spotykały liczne zaszczyty, przyjęto go do grona członków Accademia Filarmonica, a papież nadał mu tytuł kawalera orderu „Złotej Ostrogi”. Podczas pobytu w Rzymie Mozart miał okazję wysłuchać „Miserere” Gregoriego Allegriego w Kaplicy Sykstyńskiej. Utwór ów był pilnie strzeżony, można go było wykonywać tylko w tym jednym miejscu i nikt nie miał prawa posiadać zapisu nutowego. Młodemu Mozartowi wystarczył wysłuchać go raz, by chwilę później odtworzyć utwór w całości z pamięci.

W 1773 roku ojciec ponownie zabrał syna do Wiednia, niestety nie udało im się uzyskać stałej posady na tamtejszym dworze. Po czterech miesiącach udali się do Monachium, gdzie Mozart dyrygował orkiestrą wykonującą jego „Rzekomą ogrodniczkę”. W Monachium Mozart zakochał się w Alojzie Weber, szesnastoletniej sopranistce, jednak ojciec nie aprobował tego związku. Kolejne podróże Wolfgang odbywał z matką, ponieważ ojciec musiał wrócić do swoich obowiązków względem arcybiskupa. Pojechali najpierw do Monachium i Manneheim, a następnie do Paryża. Pobyt we Francji, mimo sukcesu „Symfonii Paryskiej”, nie był zbyt udany i nie przyniósł upragnionej posady. W tym czasie też matka poważnie zachorowała i zmarła (1778 r.).

Namawiany przez ojca, Mozart powrócił do Salzburga. W drodze powrotnej spotkał się z dawną ukochaną, która jednak odrzuciła jego uczucie. Był to kolejny, po stracie matki, cios dla młodego kompozytora. W 1779 roku Mozart otrzymał swoją pierwszą stałą posadę – zatrudnił go książę arcybiskup  hrabia Hieronymus von Colloredo. W Salzburgu przebywał do 1780 roku, kiedy to po raz kolejny wyjechał do Monachium, aby nadzorować próby do wystawienia jego wielkiej opery „Idomeneo, król Krety”. Pobyt w Monachium nieco się przedłużył i Mozart stracił swoją posadę w Salzburgu, postanowił więc osiąść w Wiedniu. Tu poznał siostrę swojej danej ukochanej, Konstancję Weber, z którą ożenił się w 1782 roku. Z tego związku przyszło na świat sześcioro dzieci, ale tylko dwójka osiągnęła wiek dorosły.

W Wiedniu Mozart dożył swoich dni, zmarł w 1791 r. Wbrew panującej przez pewien czas opinii, jego kondycja finansowa była dość dobra. Po jego śmierci Konstancja ponownie wyszła za mąż za G.N. von Nissena, pierwszego biografa Mozarta.

Twórczość Mozarta

Dorobek Mozarta jest nie tylko wybitny, ale też wyjątkowo bogaty. Kompozytor, który przeżył zaledwie 36 lat, pozostawił po sobie kilkaset utworów. Jego dzieła odznaczają się lekkością, melodyjnością i dowcipem.

Ulubionym gatunkiem Mozarta, jak można wnioskować z jego korespondencji, była opera. Napisał ich ponad 20, większość w stylu włoskim. Do najbardziej znanych należą: „Uprowadzenie z Seraju”, „Wesele Figara”, „Don Giovanni”, „Czarodziejski flet”.

Ponadto komponował:

- symfonie (ponad 50), m.in.: trzy cykle Symfonii Salzburskich, „Symfonia Paryska”, „XXXV Symfonia Haffnerowska”, „XXXVIII Symfonia Praska”, „XLI Symfonia Jowiszowa”;
- koncerty fortepianowe, skrzypcowe, fletowe i na inne instrumenty;
- msze (niemal 20), m.in.: „Weisenhaus Messe”, „Wielka Msza”, „Msza Koronacyjna”, „Wróbla Msza”;
- utwory kameralne i solowe;
- muzykę rozrywkową: tańce, serenady (np. „Eine kleine Nachtmusic”).

Barbara Krafft, Wolfgang Amadeusz Mozart - portret (1819)