W „Opowieści wigilijnej” Karol Dickens ukazał losy oraz przemianę człowieka owładniętego żądzą pieniądza. Życie Ebenezera Scrooge’a ograniczało się wyłącznie do pracy i powiększania majątku. W tym celu oszczędzał, jak tylko mógł – wypłacał niską pensję pracownikowi, nie ogrzewał kantoru zimą itp. Scrooge nie znajdował także w swoim życiu miejsca dla innych ludzi, systematycznie odsuwając się od nich i pogrążając w samotności. Nawet święta Bożego Narodzenia – czas radosnej wspólnoty, zazwyczaj spędzany z rodziną – nie skłoniły go do zmiany postępowania.
Przedstawiając nieczułego i zachłannego skąpca, Karol Dickens ukazał wady obecne w ówczesnym społeczeństwie angielskim. Prężnie rozwijający się kapitalizm doprowadził do silnego podziału ludzi na biednych oraz tych, którzy posiadali wielkie bogactwa. Na ulicach XIX-wiecznego Londynu zamożność przeplatała się z ubóstwem, a cierpienie nieustannie znajdowało swój kontrapunkt w szczęściu ludzi mogących pozwolić sobie na realizację większości swoich pragnień. Postępowanie Scrooge’a i jego wspólnika (Marleya) to przykład tego, w jaki sposób pieniądze potrafiły zdominować ludzkie życie. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja Boba Cratchita, pracującego u głównego bohatera, oraz jego licznej rodziny. Chociaż są to ludzie biedni (mężczyzna nie ma pieniędzy nawet na zakup palta), ich świat nie został zdominowany przez obsesyjne pragnienie bogactwa. Dlatego też relacje między nimi są zdrowe – pełne miłości i wzajemnego szacunku.
Interpretacje dzieła Karola Dickensa kładą nacisk na same święta Bożego Narodzenia – szczególny czas pojednania i odchodzenia od złych nawyków. Ukazując losy Ebenezera Scrooge’a na tle tego okresu w roku, autor doskonale uwypuklił jego odsunięcie się od świata i ludzi oraz skąpstwo. Sam fakt, że nawet w tak ważne dni nie mógł przezwyciężyć swoich wad, pokazuje, iż Scrooge był człowiekiem obsesyjnie wręcz skupionym na swoim majątku. Jednak – ostatecznie – magia świątecznego czasu, uosabiana tu przez kolejno odwiedzające Scrooge’a duchy, zdziałała cud przyczyniając się do wewnętrznej przemiany bohatera. Aby to się stało, Scrooge musiał on na własne oczy raz jeszcze zobaczyć przeszłość, przyjrzeć się teraźniejszości (świątecznemu życiu ludzi mu znanych) oraz zastanowić się nad własną przyszłością. Dzięki temu narodził na nowo, co w okresie Bożego Narodzenia nabiera szczególnego znaczenia.
Dickens na przykładzie Ebenezera Scrooge’a ukazuje zepsucie większości ówczesnych posiadaczy, którzy nie tylko wykorzystywali swoich pracowników, ale także bezlitośnie gromadzili środki finansowe, wyrządzając krzywdę ludziom biedniejszym, zależnym od nich. Warto zwrócić także uwagę na fakt, iż powieść Dickensa wyraźnie określa szkody, jakie chorobliwa chęć bogacenia się może wyrządzić w psychice człowieka. Prawdziwe szczęście główny bohater osiąga dopiero wtedy, kiedy potrafi dzielić się swoimi pieniędzmi oraz pomagać potrzebującym.