Narracja w Sklepach cynamonowych

Narracja w „Sklepach cynamonowych” to iście awangardowa mieszanka z jednej strony czystego, niemal namacalnego realizmu, intelektualizmu i naukowości, z drugiej natomiast stylu maksymalnie zmetaforyzowanego i surrealistycznego. Mamy tu zatem do czynienia ze zjawiskiem łączącym narracyjność zobiektywizowaną i zdystansowaną z żywiołem skrajnej subiektywności.

Intelektualizm i traktatowość

Świat przedstawiony „Sklepów cynamonowych” podlega nieustannej analizie odautorskiej. Mamy tu niejednokrotnie do czynienia z czymś na kształt naukowego traktatu, zwłaszcza w opowiadaniach z cyklu „Traktat o manekinach”, gdzie ojciec wykłada własną teorię bytu. Sam narrator niejednokrotnie zwraca się bezpośrednio do czytelnika, ujawniając swoją wiedzę, oczytanie i erudycję. Używa więc wyszukanego słownictwa, często wtrąca wyrażenia obcego pochodzenia. Można powiedzieć, że biegle posługuje się on terminologią naukową i filozoficzną. Jednak owa „traktatowość” (jak wszystko u Schulza) ulega swoistej degradacji, zostaje niejako wzięta w ironiczny nawias. Efekt taki powoduje np. zachowanie Adeli po każdym wygłoszonym przez ojca przemówieniu, ponieważ kobieta zwyczajnie „daje mu prztyczka w nos”. Naukowość, ale też swoista filozofia opowiadań zostaje tu zatem zdemaskowana, poddana w wątpliwość.

Metaforyzacja

Drugą istniejącą w narracji Schulza tendencją jest silna metaforyzacja języka. Można powiedzieć, że dyskurs przezroczysty, charakterystyczny dla form realistycznych, ulega tu wyraźnej modyfikacji. Mamy tu do czynienia z narracją, która niejako chce zwracać na siebie uwagę i doskonale jej się to udaje. Język zostaje nasycony niesłychaną poetyckością o dwojakiej funkcji. Po pierwsze świat przedstawiony traci rysy realne i staje się zdeformowaną rzeczywistością sennego marzenia. Po drugie natomiast mamy tu niejako do czynienia z realizmem a rebours, ponieważ ów surrealistyczny świat zyskuje niezwykle zmysłowe, niemal namacane oblicze. Jest to rzeczywistość, która emanuje bogatą kolorystyką, dźwiękiem i zapachem, a wszystko dzięki językowej synestezji.

Otrzymujemy w ten sposób wizję świata nasyconą konkretem i zmysłowością, np.: „śnieg skurczył się w baranki białe, w niewinne i słodkie runo, które pachniało fiołkami” lub: „lampy poczerniały i zwiędły jak stare osty i bodiaki. Wisiały teraz osowiałe (…) dzwoniąc cicho kryształkami szkiełek”. W ten sposób narracja staje się głównym narzędziem kreacyjnej prozy Schulza, nie tylko „opowiada” o świecie, ale również go współtworzy.

Polecamy również:

  • Sklepy cynamonowe – plan wydarzeń

    1. Popołudniowy spacer Józefa z matką.2. Józef i jego matka odwiedzają ciotkę Agatę3. Józef podsłuchuje rozmowy chorego ojca z Bogiem. Więcej »

  • Sklepy cynamonowe - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, znaczenie tytułu)

    Twórczość prowincjonalnego nauczyciela z Drohobycza cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem.  Utwory Brunona Schulza nie są bowiem łatwe do sklasyfikowania; wątek fabularny schodzi bardzo często na dalszy plan, na rzecz poetyckiej linii narracyjnej. Więcej »

  • Sklepy cynamonowe - problematyka

    „Sklepy cynamonowe” stanowią symbol artystycznej drogi do niezwykłości, ciągłego przekraczania skonwencjonalizowanych barier społecznych, ogniskowanych w prowincjonalnym miasteczku. Więcej »

  • Sklepy cynamonowe - bohaterowie

    Bohaterowie zbioru opowiadań Schulza zostali podzieleni podług płci. Gloryfikowana męskość została zmitologizowana, kobiecość określona zaś poprzez zwyczajność, materialność oraz destrukcyjny erotyzm. Więcej »

  • Oniryzm w Sklepach cynamonowych

    Oniryzm ujawnia się po pierwsze w zaburzeniu logiki przyczynowo-skutkowej wydarzeń, widocznej np. w tytułowym opowiadaniu „Sklepy cynamonowe”. Bohater odbywając nocną wędrówkę przez miasto, nagle orientuje się, że jest w swojej dawnej szkole, a ta z kolei okazuje się ulicą. Obowiązuje tu zatem... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 4 =
Ostatnio komentowane
Latwe
• 2025-01-15 18:42:29
super
• 2024-12-21 22:05:33
ok
• 2024-12-15 19:31:35
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie jest ...
• 2024-11-28 16:29:46