Na nieludzkiej ziemi Józefa Czapskiego składa się z trzech głównych części zatytułowanych: Wspomnienia starobielskie, Na nieludzkiej ziemi oraz Prawda o Katyniu.
Wspomnienia starobielskie
Autor z dużą drobiazgowością opisuje swoje wspomnienia z pobytu w niewoli. Obrazuje proces internowania oraz niekorzystne warunki życia w obozie. Opisom tym towarzyszą również emocje i uczucia, zwłaszcza poczucie beznadziejności i zaskoczenia wywołanego klęską i niepowodzeniem w walce ze Związkiem Sowieckim. Smutnym opisem jest także walka jego współwięźniów o godność i resztki człowieczeństwa. Głównymi bohaterami tej części są polscy oficerowie, w większości wymienieni po imieniu. Odnajdziemy tu wiadomości o ich rodzinach, pochodzeniu, wykonywanych zawodach, ale również ich wyglądzie i charakterze.
Na nieludzkiej ziemi
W tej części autor opisuje swoje podróże na terenie ZSRR, które odbywał poszukując oficerów z obozów w Starobielsku, Ostaszkowie czy Kozielsku. Byli to dowódcy, którzy z nieznanych przyczyn ni stawili się do służby w Armii Andersa. Jak się potem okaże, zostali oni ofiarami Zbrodni Katyńskiej. Ciekawą część stanowią rozważania na temat systemu władzy sowieckiej – informacje na ten temat Czapski zdobywał dzięki rozmowom np. z urzędnikami czy żołnierzami. Autor odsłania okrucieństwo jakie wówczas panowało w ustroju ZSRR – donosy, obozy, terror i szantaż. Pisarz spotkał wówczas wielu Polaków, Rosjan, Żydów, Uzbeków i Ukraińców. Opisując te wszystkie relacje Czapski chce prawdopodobnie podkreślić fakt, że każdy człowiek jest ważny jako jednostka.
Obszerną część tekstu zajmuje relacja z tworzenia się armii wojska polskiego w Związku Radzieckim, pełna entuzjazmu, ale jednocześnie poczucia tragizmu.
Prawda o Katyniu
Józef Czapski prezentuje tu różne stanowiska dotyczącej okrutnej zbrodni na polskich oficerach w 1940 roku. Przedstawia perspektywę zarówno niemiecką, jak i sowiecką. Próbuje udowodnić, że czyn ten nie został dokonany przez SS, ale swój udział w tym mieli Sowieci.