Motywy działania Kreona i Antygony - porównanie

Rozum – serce

Pierwsza różnica pomiędzy motywacją Kreona i Antygony polega na odwoływaniu się bohaterów Sofoklesa do dwóch różnych instancji. Córka Edypa kieruje się w swoim postępowaniu przede wszystkim miłością, natomiast dla Kreona najważniejsze jest działanie zgodne z zasadami rozumu. Antygona podejmuje dwukrotną próbę pogrzebania Polinejkesa, przede wszystkim dlatego, że łączą ją z nim relacje uczuciowe. Bohaterka dobitnie wyraża to w słowach: „Współkochać przyszłam, nie współnienawidzić”. Względem zdrajcy ojczyzny, jakim jest niewątpliwie Polinejkes, dziewczyna uważa się przede wszystkim za siostrę. Czyny brata mają dla Antygony znaczenie drugorzędne. Najważniejsze okazuje się zapewnienie Polinejkesowi ulgi w pośmiertnym cierpieniu. Można również przypuszczać, że Antygona świadomie wybiera śmierć, ponieważ życie bez rodziny nie ma dla niej sensu.

Kreon z kolei przedkłada rację rozumu nad rację serca. Zarządzenie króla jest zgodne z potoczną logiką, ponieważ zdrajca ojczyzny powinien zostać ukarany. Racjonalizm Kreona ujawnia się również w jego podejrzliwości. Król nieustannie posądza osobę, która pochowała Polinejkesa o chęć zysku i przekupstwo, ponieważ nie może wyobrazić sobie, że można kierować się bezinteresowną miłością.

Prawo świeckie – prawo boskie

Po drugie, Kreon i Antygona motywują swoje działanie wiernością wobec odmiennych kodeksów moralnych. Król to przedstawiciel władzy świeckiej, dlatego ustanawia prawa państwowe i kieruje się nimi. We własnym mniemaniu Kreon postępuje słusznie, ponieważ broni godności swojego narodu, a piętnuje zdrajcę. Można jednak przypuszczać, że bezwzględność Kreona w lekceważeniu praw boskich wynika z tego, że król nie wierzy w bogów i zasłania się wygodnymi dla siebie argumentami. Z drugiej strony istnieje możliwość, że Kreon uważa, iż bogowie stoją po jego stronie i również traktują zdradę ojczyzny za najgorszy występek.

Antygona natomiast reprezentuje prawa boskie. Jest przekonana, że najważniejszą powinnością żywych wobec umarłych jest zapewnienie im godnego pochówku i pozostawienie sądu bogom. Bohaterka przejawia niezwykłą determinację w swojej wierności religijnym zasadom. Od początku jest świadoma, że czeka ją śmierć, a mimo to poświęca się w imię najwyższej idei.

Państwo – jednostka społeczna

Następnie warto zauważyć, że odmienność motywacji obojga bohaterów wynika z tego, że reprezentują oni dwie sprzeczne płaszczyzny życia społecznego. Kreon uosabia państwo, więc ważna jest dla niego racja zbiorowości. Musi on dbać o swój autorytet, a także stanowić czytelne zasady, które będą przestrzegane przez wszystkich. Nie może więc czynić wyjątków nawet dla członków własnej rodziny. Antygona natomiast kieruje się motywacją indywidualną. Nie zastanawia się nad reakcją ogółu i państwa. Istnieje również interpretacja, zgodnie z którą Antygona świadomie kształtuje swój wizerunek jako bohaterki tragicznej, ponieważ pragnie wiecznej sławy.

Mężczyzna – kobieta

Można również szukać przyczyn odmiennej motywacji Kreona i Antygony w ich tożsamości płciowej. Męskość zwykle w literaturze wiąże się z kierowaniem się względami racjonalnymi i aktywnością w sferze publicznej. Kobiecości z kolei przypisana jest uczuciowość i działanie w płaszczyźnie rodzinnej. Te dwie sfery stanowią tu wyraźne przeciwieństwo.

Warto jednak zauważyć, że Sofokles, aby uprawdopodobnić postać Antygony, która, będąc kobietą, przeciwstawia się woli mężczyzny, wyposażył ją w pewną gruboskórność i obojętność. Cechy te widoczne są zwłaszcza w scenach z Ismeną.

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 1 =
Ostatnio komentowane
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01
dzięki
• 2025-02-24 09:56:27
Fajnie, dziękuję
• 2025-02-13 21:09:19