Ewakuacja spod Dunkierki (1940)

10 maja 1940 roku niespodziewana niemiecka ofensywa na Belgię, Holandię i Luksemburg zakończyła okres „dziwnej wojny” na Zachodzie i rozpoczęła kampanię francuską. Już wkrótce okazało się, że zamierzenia zatrzymania Niemców na linii Maginota spełzły na niczym. Niemieckie wojska dokonały częściowego obejścia umocnień i po odcięciu ich od dróg zaopatrzeniowych sprawili, że ów punkt oporu stał się praktycznie bezużyteczny. Po przełamaniu głównej linii oporu Francuzów sytuacja stawała się coraz bardziej beznadziejna. Już wkrótce dowódcy angielscy zaczęli zdawać sobie sprawę z tego, że upadek Francji jest tylko kwestią czasu.

Większa część sił brytyjskich, wraz z oddziałami francuskimi i polskimi została przyparta do wybrzeży kanału La Manche, zwłaszcza wokół Dunkierki. 27  maja, gdy sytuacja na froncie francuskim stawała się już krytyczna, dowództwo brytyjskie podjęło radykalną decyzję o ewakuacji swoich sił z Francji (Operacja "Dynamo").  Dokonać miały tego głównie okręty Royal Navy, jak również pośpiesznie zarekwirowane łodzie cywilne. Główna akcja ewakuacyjna trwała do 4 czerwca.

Początkowo Hitler zamierzał zmiażdżyć okrążone pod Dunkierką siły za pomocą wojska, jednakże potem zmienił zdanie. Według niektórych było to podyktowane chęcią okazania Anglikom  „dobrej woli” i miało być wstępem do rozpoczęcia rozmów pokojowych. Inna wersja głosi, że decyzja o zatrzymaniu ataku była spowodowana oświadczeniu Goeringa, że ewakuację da się zatrzymać wyłącznie siłami Luftwaffe. Istotnie, samoloty niemieckie wyrządziły ewakuowanym wojskom ogromne straty, nie powstrzymały one jednak całej operacji. Szacuje się, że w czasie ewakuacji uratowano około 300 tys. żołnierzy brytyjskich, francuskich i polskich.

Klęska pod Dunkierką była ogromnym ciosem propagandowym dla Wielkiej Brytanii. Na brzegu pozostawiono większość sprzętu, zapasów, a także część ludzi. Niemcy odnieśli świetne zwycięstwo. Z drugiej jednak strony ewakuacja spowodowała, że Brytyjczycy ciągle posiadali najcenniejszą wobec groźby inwazji niemieckiej siłę do odparcia ewentualnego desantu na Wyspy. W ten sposób klęska na kontynencie stanowiła jednocześnie sukces dla obrony Wysp.