Monako (Księstwo Monako)
TERYTORIUM PAŃSTWA
Powierzchnia: 1,95 km2 (jest to drugie – po Watykanie – najmniejsze państwo na świecie) - miasto-państwo (państwo jest zarazem stolicą), monarchia konstytucyjna nad Morzem Śródziemnym. Księstwo Monako graniczy tylko z Francją (granica ma 4,4 km długości).
LUDNOŚĆ
Liczba ludności (2012 r.): ok. 30,5 tys. mieszkańców;
Gęstość zaludnienia: 16 818 osoby/km2 – najgęściej zaludnione państwo Europy;
Ujemny przyrost naturalny i dodatnie saldo migracji (2006 r.) powodują, że przyrost rzeczywisty ludności jest dodatni: +4,0‰.;
Społeczeństwo Monako charakteryzuje się dużym udziałem osób w wieku poprodukcyjnym (osoby w wieku >64 lata stanowią ok. 22,5% ludności miasta).
Grupy etniczne: rodzima ludność księstwa mówi dialektem monegaskim języka liguryjskiego (jeden z języków romańskich, często uważany za regionalny wariant języka włoskiego) – ok. 18% mieszkańców, reszta to imigranci – głównie z Francji (prawie połowa mieszkańców księstwa – dodatkowo wiele osób pracujących na obszarze księstwa dojeżdża do pracy z terytorium Francji) i Włoch (ok. 16% mieszkańców księstwa);
W roku 2000 ponad 83% ludności księstwa przyznawało się do przynależności do kościoła rzymsko-katolickiego.
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
Monako leży na brzegu Morza Śródziemnego – na Lazurowym Wybrzeżu (długość wybrzeża – 4,1 km). Najwyższy punkt znajduje się na wysokości 163 m n.p.m.
Praktycznie całe terytorium Monako pokrywa infrastruktura miejska. Tylko lokalnie występuje roślinność twardolistna (naturalne zbiorowisko roślinne tego obszaru). Powszechnie za to rosną tam posadzone przez ludzi palmy.
Występuje tam klimat śródziemnomorski z temperaturami latem średnio nie przekraczającymi 26°C, a zimą nie spadającymi poniżej 8°C. Opady przeważnie jesienne i zimowe (lato suche) z sumą roczną przekraczającą 750 mm.
USTRÓJ PAŃSTWA I STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE
Monako jest monarchią, na której czele stoją książęta z rodu włoskiego Grimaldi (rządzą tam od przełomu XIII i XIV wieku). Od 1911 roku jest to monarchia konstytucyjna. Książę jest głową państwa – tworzy projekty aktów prawnych i ma władze wykonawczą (wspierajaca go w rządach Rada Rządowa odpowiada przed nim za podejmowane działania). Władze ustawodawczą ma tez lokalny parlament – Rada Narodowa.
Księstwo Monako jest od 1993 roku członkiem ONZ, nie jest jednak zrzeszone z Unią Europejską. W związku jednak z tym, że ma specjalne stosunki z Francją (Francja odpowiada za obronę terytorium Monako, ma prawo zatwierdzać zawierane przez władze księstwa umowy międzynarodowe, oba państwa łączy też unia celna), Monako ma prawo stowarzyszać się z innymi krajami wchodzącymi w skład UE, a w 2002 roku przyjęło euro jako walutę narodową.
GOSPODARKA
Produkt krajowy brutto Monako wynosił w 2011 roku około 5,75 mld dolarów amerykańskich, ale biorąc pod uwagę niewielką populację księstwa PKB w przeliczeniu na osobę wynosiło w 2011 roku ponad 70 tys. dolarów amerykańskich (wg szacunku CIA – 5 miejsce na świecie wśród państw niepodległych, wg innych źródeł państwo z najwyższym PKB per capita).
Podstawą gospodarki są usługi – pracuje w nich ok. 3/4 osób zawodowo czynnych. Wśród usług dominują: usługi bankowe, turystyka (związana z kasynem w dzieknicy Monte Carlo, imprezami sportowymi – klub I Ligi francuskiej i wyścigami Formuły 1 oraz portem jachtowym), handel nieruchomościami.
Poza tym w księstwie działają zakłady przemysłu (skupiają się w dzielnicy Fontvieille) precyzyjnego, farmaceutycznego, odzieżowego, jubilerskiego i spożywczego. Ważnym źródłem dochodów jest też sprzedaż znaczków pocztowych.
Jest też Księstwo Monako rajem podatkowym – stawka podatku dochodowego dla osób indywidualnych jest zerowa. Przyciąga to wielu milionerów i miliarderów, którzy przyjmują obywatelstwo księstwa.