Zmysł węchu jest zmysłem chemicznym odpowiedzialnym za wykrywanie oraz odbiór zapachów. Jest to możliwe, dzięki obecności receptorów węchowych znajdujących się w polu węchowym, zajmującym górna powierzchnię jamy nosowej. Obszar ten w każdym przewodzie nosowym ma powierzchnię 2,5 cm3 i zawiera około 50 milionów zakończeń nerwowych zwanych komórkami węchowymi. Każda komórka węchowa zaopatrzona jest w liczne, delikatne włoski tzw. rzęski, które zanurzone są w grubej warstwie śluzu.
Substancje zapachowe są lotnymi związkami chemicznymi, które wraz z powietrzem są wciągane do nosa. Tutaj cząsteczki związków chemicznych rozpuszczają się w śluzie pokrywającym nabłonek błony śluzowej. Komórki węchowe odbierają bodźce i przesyłają impulsy nerwowe do opuszki węchowej znajdującej się w kresomózgowiu.
Człowiek potrafi zidentyfikować około 10 tysięcy zapachów, choć przyjmuje się, że istnieje 6 podstawowych zapachów: kwiatowy, owocowy, korzenny, spalenizny, zgniły i żywiczny.
Zmysł węchu u człowieka nie odgrywa tak ważnej roli jak u zwierząt, nie mniej jednak jest ważny, gdyż spełnia następujące funkcje:
• umożliwia wykrywanie zapachów – określanie ich intensywności oraz źródła;
• identyfikuje różne zapachy;
• ostrzega o niebezpieczeństwie;
• reguluje pobieranych pokarmów;
• informuje o atrakcyjności osobnika płci przeciwnej i pobudzanie do aktywności seksualnej;