Układ pokarmowy
Ryby są na ogół drapieżne lub planktonożerne, rzadziej roślinożerne. Układ pokarmowy ma budowę typową dla kręgowców. Rozpoczyna się otworem gębowym prowadzącym do jamy gębowej, w której znajdują się różnie wykształcone zęby rozmieszczone na kościach szczęk i podniebienia (np. tępe zęby u płaszczek, stożkowate u ryb kostnych). Dalej znajduje się krótki przełyk, żołądek, jelito cienkie (środkowe), jelito grube (tylne) i odbyt. Do przedniego odcinak jelita cienkiego zwanego dwunastnicą uchodzą przewody dwóch gruczołów trawiennych: trzustki i wątroby. Niektóre drapieżne ryby (np. karpie) nie posiadają żołądka, a trawinie odbywa się u nich w długim jelicie. Ryby kostnoszkieletowe posiadają pęcherz pławny, który może ale nie musi być połączony z przełykiem (pęcherz otwarty lub zamknięty). Ma on postać cienkościennego worka wypełnionego mieszaniną gazów. Znajduje się pod kręgosłupem. Główną rolę pęcherza jest regulacja ciężaru ryby a przez to głębokości zanurzenia, jest więc to narząd hydrostatyczny. Niekiedy pęcherz pełni dodatkowo funkcje oddechowe i słuchowe (przekazywanie fal do błędnika u karpia i suma).
 |
| Pęcherz pławny/Uwe Gille (16,09.2006)/commons.wikimedia.org |
Układ wydalniczy ryb tworzą proste parzyste nerki (typu pranerczy) i moczowody oraz pęcherz moczowy. Nerki (a także częściowo skrzela i skóra) usuwają zbędne produkty przemiany materii. Ryby w zależności od środowiska, w którym żyją muszą w różny sposób radzić sobie z utrzymaniem odpowiedniego stężenia jonów. Ryby morskie żyją w środowisku hipertonicznym, co oznacza że stężenie soli w wodzie jest wyższe niż w płynach ustrojowych. Dlatego by zrekompensować straty wody powstające na drodze osmozy (woda „ucieka” z ciała ryby do otoczenia) ryby te piją wodę morską i produkują bardzo zagęszczony mocz. Ponadto ryby chrzęstnie i niektóre kostne mają we krwi substancje osmotycznie czynną (mocznik). Nadmiar soli usuwany jest przez skrzela a w mniejszy stopniu też przez skórę. Ryby słodkowodne żyją w środowisko hipotonicznym, co oznacza że stężenie soli w wodzie jest niższe niż w płynach ustrojowych. Dlatego aby zapobiec nadmiernemu pęcznieniu (woda wnika do ich ciała) ryby te produkują bardzo duże ilości rozcieńczonego moczu. Bilans soli jest wyrównywany przez wychwytywanie jonów soli ze środowiska przez komórki solne i skrzela.
Układ nerwowy
Układ nerwowy ryb budową przypomina układ nerwowy bezżuchwowców choć jest lepiej od nich rozwinięty. Ośrodkowy układ nerwowy tworzy mózg i rdzeń kręgowy. Od mózgu odchodzi 10 par nerwów czaszkowych. Mózg ma układ liniowy. Składa się z pięciu części (kresomózgowia, śródmózgowia, międzymózgowia, tyłomózgowia i rdzenia przedłużonego) ułożonych jedna za drugą. Rozwój poszczególnych części mózgowia uzależniony jest od trybu życia ryby, a co za tym idzie od rodzaju dominujących narządów zmysłów. U ryb posługujących się węchem dobrze rozwinięte jest kresomózgowie z płatami węchowymi (małe jest natomiast śródmózgowie). Z kolei u ryb posługujących się wzrokiem dobrze rozwinięte jest śródmózgowie. W kresomózgowiu wszystkich ryb znajdują się pierwotne formy kory nerwowej i ośrodków kojarzeniowych. No ogół u większości ryb dobrze rozwinięty jest móżdżek (pokryty korą) i rdzeń przedłużony (ośrodki czucia skórnego).
Ryby mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł węchu (dwie jamy nosowe z parą nozdrzy) i smaku (kubki smakowe w jamie gębowej). Narządem wzroku są krótkowzroczne oczy pozbawione powiek i gruczołów łzowych (są stale obmywane wodą). Ryby posiadają kulistą soczewkę, dzięki czemu maja szeroki kąt widzenia (nawet do 180°). Niektóre gatunki (ryby głębinowe i jaskiniowe) mają zredukowane oczy. Zmysł słuchu i równowagi znajduje się w błędniku błoniastym. Te ryby (np. sumy i karpie), których błędnik połączony jest z pęcherzem pławnym odznaczają się bardzo dobrym słuchem. Narządem zmysłu charakterystycznym dla ryb jest linia boczna, dzięki której ryba doskonale orientuje się w wodzie. Dostarcza ona bowiem informacji o sile i kierunku prądów morskich, poruszających się obiektach i pojawiających się przeszkodach. Linia boczna ma postać kanałów biegnących po bokach obu stron ciała. Ze środowiskiem zewnętrznym połączona jest szeregiem otworów przebijających ciało ryby. Wnętrze kanałów wyścielane jest pokrytym śluzem nabłonkiem, w którym znajdują się urzęsione komórki receptorowe, które reagują na zmiany ciśnienia (drgania) wody.
 |
| Przebieg lini bocznej |