W procesje transkrypcji na matrycowej nici DNA syntezowana jest komplementarna nić mRNA. Tak więc informacja genetyczna zwarta w DNA jest przepisywana na RNA.
Przebieg transkrypcji
• Transkrypcji ulega tylko jedna nić podwójnej helisy DNA, zwana nicą matrycową (odcinki matrycowe mogą występować w każdej nici, a odpowiadające im obszary w drugiej nici nie zawierają informacji genetycznej i nie są transkrybowane).
• Energia niezbędna w transkrypcji do wytworzenie połączeń między nukleotydami (podobnie jak w czasie replikacji DNA) pochodzi z hydrolizy dwóch wiązań wysokoenergetycznych trójfosfonukleotydów, które są substratami w tej reakcji.
• Syntezę RNA katalizuje duży enzym (zbudowany z podjednostek) nazywany polimerazą RNA.
• Polimeraz RNA porusza się tylko w jednym kierunku 5’→ 3’
• W procesie transkrypcji wyróżniamy trzy zasadnicze etapy: inicjację, elongację i terminację
• Polimeraza RNA skanuje sekwencje DNA w poszukiwanie specyficznego obszaru zwanego miejscem inicjacji transkrypcji lub promotorem. Po odnalezieniu promotora enzym wiąże się z nim i ustawia w miejscu pierwszego nukleotydu kodującego gen mający ulec transkrypcji. W miejscu w którym rozpoczyna się transkrypcja podwójna helisa DNA zostaje lokalnie rozpleciona pod wpływem helikazy, co umożliwia wstawienie pierwszego i kolejnych nukleotydów (etap inicjacji).
• Zasadniczą regułą, według której przebiega proces transkrypcji jest zasada komplementarności, czyli tworzenia par zasad azotowych. Zgodnie z nią adenina (leżącą w nici DNA) połączy się z uracylem (tworzącym nić RNA), dalej: guanina z cytozyną , tymina z adeniną, a cytozyna z guaniną. W ten sposób na matrycy DNA polimeraza RNA syntezuje nić mRNA (etap elongacji).
• Transkrypcja zachodzi od promotora do terminatora, co znaczy, że polimeraza RNA odłączy się od DNA, gdy dotrze do odcinka zawierającego sekwencję decydującą o zakoszeniu procesu. Po zakończeniu transkrypcji nici DNA ulegają ponownemu spleceniu, a mRNA jest gotowe do translacji (etap terminacji).
