Kultura i cywilizacja to pojęcia, które w pewnym zakresie mogą być mylone (czasem nawet stosowane wymiennie), ponieważ mają dużą część wspólną: obie dotyczą materialnych i niematerialnych tworów ludzkości. Jeśli się jednak przyjrzymy bliżej okaże się, że te dwa terminy nie są jednoznaczne.
Kulturę możemy określić jako ogólny dorobek określonej grupy społecznej – religię, język, sztukę, ustrój polityczny, produkty materialne, twory symboliczne itp. Cywilizacja to natomiast pewien historyczny moment – poziom kulturowy, jaki osiągnęła dana grupa społeczna w danym okresie.
Warto podkreślić, że o ile zakłada się, że pewną kulturę wypracowało każde społeczeństwo (nawet najbardziej prymitywne) i samo pojęcie nie ma charakteru wartościującego, to cywilizacja oznacza pewien pułap rozwoju kulturowego. O cywilizacji jako takiej mówimy w momencie, gdy dana grupa społeczna posiada np. pismo, religię, ustrój polityczny, terytorium, pewne rozwiązania techniczne, czyli - inaczej mówiąc - pewien wyższy poziom rozwoju społecznego, materialnego oraz ideologicznego.
Niektóre rozumienia pojęć kultury i cywilizacji przeciwstawiają te dwa pojęcia w związku z ich zawartością. Kultura w tym rozumieniu miałaby dotyczyć niematerialnych tworów ludzkich, natomiast cywilizacja – osiągnięć człowieka przede wszystkim powiązanych z nauką i techniką.