Uroczystość Ofiarowania Pańskiego obchodzona jest w Kościele rzymskokatolickim 2 lutego, czyli czterdziestego dnia po Bożym Narodzeniu, na pamiątkę ofiarowania Pana Jezusa w świątyni jerozolimskiej i dokonania przez Maryję obrzędu oczyszczenia (Łk 2,22-38). W Polsce nazywana jest również Świętem Matki Bożej Gromnicznej.
Uroczystość Ofiarowania Pana Jezusa należy do jednych z najstarszych świąt chrześcijańskiej. Była obchodzona w Jerozolimie już w IV w, natomiast w Kościele Zachodnim pojawiła się w VI/VII w.
Żydowski zwyczaj ofiarowywania syna polegał na zaniesieniu dziecka czterdziestego dnia po jego urodzeniu do świątyni w Jerozolimie, złożeniu go w ręce kapłana, a następnie wykupieniu za symboliczną opłatą 5 syklów. Wynikał on z przekonania, że każdy pierworodny syn Izraelity jest własnością Boga i był praktykowany na pamiątkę ocalenia Żydów podczas wyjścia z niewoli egipskiej.
Równocześnie z obrzędem ofiarowania i wykupu pierworodnego łączyła się ceremonia oczyszczenia matki dziecka, która była zobowiązana złożyć ofiarę z baranka lub – przypadku ubóstwa – z dwóch synogarlic bądź gołębi. Według przekazu Ewangelii św. Łukasza Maryja złożyła „ofiarę ubogich”.
W czasie ofiarowania starzec Symeon, który był obecny w świątyni, wziął Jezusa na ręce i wypowiedział o Nim prorocze słowa: Światłość na oświecenie pogan i na chwałę Izraela (Łk 2, 32). To właśnie od tej przepowiedni swój początek bierze symbolika towarzysząca obchodom uroczystości – symbolika światła. Świętowaniu Ofiarowania niemal od początku towarzyszyła procesja ze świecami, których płomień symbolizuje Chrystusa. Z kolei od X w. upowszechnił się obrzęd poświęcania świec. Obecnie poprzedza on Mszę Św., która w niektórych krajach nazywana jest Mszą światła.
Na Wschodzie Uroczystość Ofiarowania Pańskiego nazywana jest Spotkaniem Pańskim, co podkreśla jej chrystologiczny charakter. Kościół prawosławny zachował również zwyczaj oczyszczania matki po narodzinach dziecka, tzn. po upływie 40 dni od porodu matka po raz pierwszy przychodzi do cerkwi, by w pełni uczestniczyć w Eucharystii.
Natomiast Kościół Katolicki zdecydowanie bardziej podkreślał maryjny charakter święta, które aż do czasów posoborowej reformy Mszału w 1969 r. nosiło nazwę „Oczyszczenia Maryi Panny”.
Ów charakter maryjny ma wciąż święto Ofiarowania Pańskiego w Polsce, gdzie tradycyjnie występuje ono pod nazwą Matki Bożej Gromnicznej. Określenie Gromniczna pochodzi od świecy niesionej w trakcie procesji – od gromnicy. W dniu uroczystości jest ona przynoszona do Kościoła do poświęcenia. Poświęconą świecę zabiera się z powrotem do domu i, zgodnie ze zwyczajem, jej płomieniem czyni się znak krzyża nad drzwiami, aby zło nie miało dostępu do tego domu. Zapala się ją także w razie grożących niebezpieczeństw, prosząc Matkę Boską o ochronę. Dawniej świeca ta była przede wszystkim używana podczas burzy – jej nazwa wzięła się od słowa grom. Gromnicę wkłada się także w dłonie osobom umierającym; jest również obecna w obrzędzie chrztu.
Zatem z jednej strony gromnica, jak każda świeca, ma symbolizować Jezusa Chrystusa. Z drugiej jednak jest ona także znakiem Maryi, która tak jak wniosła Jezusa do świątyni jerozolimskiej, tak też przynosi światło wierzącym.
Ze świętem Matki Bożej Gromnicznej kończy się w Polsce okres śpiewania kolęd, trzymania żłóbków, choinek, szopek i innych symboli bożonarodzeniowych. Kresu dobiegają również wizyty duszpasterskie. Można zatem powiedzieć, że kończy się tradycyjny okres Narodzenia Pańskiego, przy czym okres liturgiczny skończył się wcześniej, tj. 6 stycznia. Oficjalnie zatem Uroczystość Ofiarowania Pańskiego ma miejsce w tzw. okresie zwykłym.
Od 1997 r. 2 lutego obchodzony jest także, ustanowiony przez Jana Pawła II, Dzień Życia Konsekrowanego, poświęcony modlitwie za osoby, które oddały swoje życie na służbę Bogu.