jest on... ludzki i jednocześnie Boski, widzialny i wyposażony w dobra niewidzialne, żarliwy w działaniu i oddany kontemplacji, obecny w świecie, a jednak pielgrzymujący. Wszystkie te właściwości posiada w taki mianowicie sposób, że to, co ludzkie, jest podporządkowane Bożemu i skierowane do Bożego, widzialne do niewidzialnego, życie czynne do kontemplacji, a to, co doczesne - do miasta przyszłego, którego szukamy
(Sobór Watykański II, konst. Sacrosanctum Concilium, 2)
Kościół – nazwa
Sam wyraz „Kościół” pochodzi z języka staroczeskiego, a jego etymologia sięga łacińskiego castellum (miejsce obwarowane, zamek, twierdza). Biorąc jednak pod uwagę znaczenie, to „Kościół” jest odpowiednikiem greckiego słowa ekklesia i oznacza „zawołanie”. Jest ono określeniem zgromadzenia ludu, a w Starym Testamencie (w przekładzie greckim) pojawia się w odniesieniu do zgromadzenia ludu przed Bogiem pod górą Synaj, gdzie naród wybrany otrzymał Prawo. Pierwsze wspólnoty chrześcijańskie, aby podkreślić ciągłość i kontynuację Przymierza z Bogiem, określiły się właśnie jako ekklesia. Innym wyrazem jest z kolei Kyriake, od którego pochodzi Church ( j. angielskim) oraz Kirche (j. niemieckim). Znaczy on: „ta, która należy do Pana”.
W języku chrześcijańskim pojęcie „Kościół” ma trzy znaczenia, które są ze sobą połączone. „Kościół” można rozumieć jako zgromadzenie liturgiczne, szerzej: jako wspólnotę lokalną, ale także jako całą wspólnotę wierzących.
W samym Piśmie Świętym nie ma wyraźnie sformułowanej nauki o Kościele. Niemniej w teologii został wydzielony specjalny dział – eklezjologia – zajmujący się początkami, charakterystyką oraz posłannictwem Kościoła.
Wiara w Kościół Powszechny
Wiara w Kościół Powszechny jest nieodłączną częścią wyznania nicejsko-konstantynopolitańskiego: Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Jest on dziełem całej Trójcy Świętej – jest zamysłem Boga Ojca, został ustanowiony przez Jezusa Chrystusa i ukazany przez Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy.
Bóg stworzył człowieka, aby ten mógł uczestniczyć w Jego boskim życiu. Komunia z Bogiem została jednak zniszczona przez grzech pierwszych rodziców. Aby przywrócić ową jedność, Pan zaczyna zwoływać ludzi w ramach Kościoła. Można powiedzieć, że Kościół jest odpowiedzią na grzech człowieka. Bóg nie zostawia swojego stworzenia w chaosie i samotności, ale daje szansę na ponowne zjednoczenie. Tylko dzięki Zgromadzeniu Kościoła może człowiek zostać zbawiony i uczestniczyć w życiu wiecznym.
Bóg przygotowuje Kościół, najpierw pośrednio – przez powołanie Abrahama, ojca narodu żydowskiego. Następnie bezpośrednio, kiedy wybiera Izrael na swój Lud Boży i zawiązuje z nim przymierze. Ostatecznie Kościół zostaje jednak ustanowiony przez Syna Bożego, przez którego śmierć, mękę i zmartwychwstanie, doszło do nawiązania Nowych Przymierzy między Bogiem, a człowiekiem.
Jezus zapoczątkowuje Kościół głosząc Dobrą Nowinę, czyli nadejście Królestwa Bożego. Kościół jest jego zalążkiem – jest Królestwem Bożym na ziemi. Chrystus nie tylko nauczał, dając tym samym podstawy do ukształtowania doktryny Kościoła, ale również ustalił strukturę wspólnoty, wybierając Dwunastu Apostołów i stawiając na ich czele św. Piotra.
Kościół Katolicki uznaje jednak, że samym momentem narodzin Kościoła była śmierć Chrystusa na krzyżu. Z kolei działalność publiczna zaczyna się w dniu Pięćdziesiątnicy, kiedy Duch Święty został zesłany, aby Kościół mógł wypełniać swoje zadanie i głosić Ewangelię. To Duch Święty kieruje Kościołem i obdarza darami potrzebnymi do spełnienia jego misji.