„Wędrowiec przed morzem mgły” – opis obrazu
 |
| Caspar David Friedrich, Wędrowiec przed morzem mgły (1818) |
„Wędrowiec przed morzem mgły” to jeden z najbardziej znanych obrazów Caspara Davida Friedricha, który stał się swoistym znakiem rozpoznawczym malarstwa okresu romantyzmu.
Płótno przedstawia postać mężczyzny odwróconego plecami do widza. Wędrowiec stoi na wysokiej skale i wpatruje się w sennie snujące się mgłę i chmury unoszące się nad rozpościerającą się poniżej przepaścią.
Kolorystyka obrazu jest niezwykle przejrzysta. Dominują barwy błękitu, bieli i delikatnego różu, które dobrze oddają charakter przedstawianych zjawisk przyrodniczych. Mamy tu do czynienia ze złudzeniem optycznym, które sprawia, że chmury przypominają wzburzone fale morza.
„Wędrowiec przed morzem mgły” – interpretacja i analiza obrazu
Obraz wpisuje się w światopogląd romantyczny, ponieważ przedstawiony na nim wędrowiec to symbol romantycznego marzycielstwa i uduchowienia. Chmury lub mgła, w które wpatruje się mężczyzna, symbolizują przestrzeń metafizyczną. Ich ulotność i delikatna struktura odzwierciedlają analogiczne cechy świata idei.
Ukazany przez Friedricha wędrowiec staje się czytelną figurą podróży egzystencjalnej, w której istotne są nie realne elementy obserwowanego świata, ale ich ukryte znaczenia. Mamy tu więc do czynienia z aktem czystej i doskonałej kontemplacji. Przedmiotem owego duchowego oglądu staje się jednocześnie potęga i piękno natury, jak i ludzkie wnętrze.
Ciężar ładunku emocjonalnego obrazu umieszczony został jednak w specyficznej pozycji mężczyzny. Jego postawa (odwrócenie plecami do widza) stanowi istotny przekaz, który można ująć w formie zdania: „Nie patrz na mnie, ale patrz tam, gdzie ja”, „Oglądaj świat moimi oczyma” – zachęca się więc odbiorcę do innego, głębszego spojrzenia na otaczającą go rzeczywistość. Bohater obrazu stanowi również doskonałą egzemplifikację romantycznego w swojej istocie wyobrażenia o jednostce jako bycie osobnym, ale też wyobcowanym. To samotny podróżnik przez życie (morze jako metafora trwającej podróży).
Widz ma w ten sposób szansę utożsamić się z postacią mężczyzny i doświadczyć tego, co doświadcza on. Malarz projektuje zatem bardzo subiektywną perspektywę oglądu rzeczywistości. To właśnie w indywidualnym wzruszeniu, wedle romantyków, kryła się siła sztuki, ale też możliwość samopoznania.
Dzieło to można interpretować jako przekaz, zgodnie z którym dogłębne poznawanie natury prowadzi do poznawania samego siebie. Świat przyrody jawi się jako kod, którego rozszyfrowanie stanowi klucz do ludzkiej duszy.
Podobny obraz bohatera romantycznego przedstawiony został w "Kordianie".