„Smutno mi Boże” Antoniego Słonimskiego jest pastiszem wiersza Juliusza Słowackiego. W obu utworach mamy do czynienia z analogiczną formą i treścią. Teksty pisane są trzynastozgłoskowcem, mają więc podniosły, niemal hymniczny charakter. Sytuacja liryczna rozgrywa się w czasie morskiej podróży. Podmiot obu wierszy to poeta, który zwraca się do Boga w lirycznym monologu-wyznaniu. Można powiedzieć, że uprawia się tu poezję konfesyjną, a nawet modlitewną. W obu wierszach dominuje więc funkcja ekspresywna.
Najważniejszym problemem jest tu wyrażenie skomplikowanych uczuć nadawcy. Co więcej, okazuje się, że emocje te są niemal identyczne. Chodzi o nastrój smutku podkreślany przez paralelne powtórzenie: „Smutno mi Boże!”.
Romantyzm à rebours
Okazuje się jednak, że oba teksty różnią się w kwestiach zasadniczych. Wiersz Słonimskiego stanowi bowiem stylizację z wyraźnym ostrzem polemicznym. Można powiedzieć, że mamy tu do czynienia z romantyczną poetyką à rebours, polegającą na całkowitym odwróceniu głównych akcentów znaczeniowych. O ile Słowacki wyraża żal za utraconą ojczyzną, o tyle Słonimski cierpi, ponieważ musi do niej wracać.
To, co jest źródłem przeżyć estetycznych dla autora „Czarnej wiosny”, a więc egzotyczne morze i gwiazdy, dla romantyka stanowi powód cierpienia, ponieważ jest różne od ukochanego „polskiego ugoru”. Znaczący symbol obu tekstów, uwydatniający istniejącą pomiędzy nimi różnicę, stanowi obserwacja lotu ptaków. Otóż Słowacki widzi bociany kojarzące się mu z rodzimym krajobrazem. Słonimski natomiast dostrzega łabędzie. Symbolika łabędzia jest znacznie bardziej uniwersalna, łabędź to niekwestionowana oznaka poezji klasycznej, wywodzącej się od mistrza Horacego. Patriotyzm zostaje tu zatem przeciwstawiony postawie kosmopolityzmu.
Wspólnota ducha
Okazuje się jednak, że pomimo takiego kontrastu pomiędzy wierszem Słowackiego a jego pastiszem w wykonaniu Słonimskiego, ten drugi w ostatniej chwili wycofuje się ze swojego buntowniczego stanowiska. Pomimo że dostrzega w ojczyźnie liczne wady, jest samotny i niezrozumiany, nie potrafi przestać kochać ojczystej ziemi. Postawa obu poetów jest zatem podobna: jeden i drugi cierpi z powodu samotności i odrzucenia. Przy czym Słowacki doznaje tych uczuć na emigracji, zaś dla Słonimskiego są one codziennością we własnym kraju.