Geneza
Przekroczyć próg nadziei to wywiad-rzeka przeprowadzony z papieżem Janem Pawłem II przez włoskiego dziennikarza Vittorio Messoriego. Zapis wywiadu stał się jedną z najpopularniejszych pozycji Papieża-Polaka. Książka ukazała się na całym świecie w nakładzie ponad 20 milionów egzemplarzy. Wydanie włoskie, jak i polskie zostało opublikowane w 1994 roku – w Polsce przez Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Tematyka
Głównym tematem rozmowy jest Kościół, religia i problemy targające współczesnym światem. Zagadnienie różności religii jest jednym z najbardziej rozbudowanych wątków. Jan Paweł II wypowiada się na temat buddyzmu i jego technik medytacyjnych, niezwykle kuszących dla Zachodu. W niektórych aspektach porównuje nawet praktyk buddyjskie do chrześcijańskich. W przypadku refleksji nad wiarą chrześcijańską wspomina o drodze prowadzącej do zjednoczenia z Bogiem, podkreśla konieczność oczyszczenia duchowego i wagę miłości, odgrywającej kluczową rolę w procesie zbawienia.
Tytuł
Nadając książce taki tytuł Ojciec Święty namawia czytelników do „przekroczenia progu nadziei” czyli wyjścia z obszaru smutku, zwątpienia na rzecz nadziei przyszłości wypełnionej Bogiem. Papież zdaje sobie sprawę z ograniczeń i zniewoleń, które uniemożliwiają społeczeństwu ten trudny krok, wymaga to cierpliwości, której Janowi Pawłowi nie brakuje.
Obecność nauki soborowej
W książce znajduje się wiele fragmentów pochodzących z dokumentów Soboru Watykańskiego II. Jan Paweł II przytacza słowa z Konstytucji Gaudium et spes? czy deklaracji Nostra aetate. Pomaga to Papieżowi w rozważaniach na temat dialogu chrześcijaństwa z innymi wyznaniami. Niejednokrotne podkreśla istotę soborowej deklaracji o wolności religijnej. Liczne cytaty soborowych dokumentów służą również wypełnianiu misji papieskiego pontyfikatu, a mianowicie popularyzowaniu nauczania soborowego.
Forma
Ze wstępu włoskiego dziennikarza dowiadujemy się, że początkowo jego zamiarem było przeprowadzenie z Ojcem Świętym wywiadu telewizyjnego, na okoliczność 15-lecia pontyfikatu Jana Pawła II. Niestety z powodu zbyt licznych obowiązków papieża rozmowa na antenie nie doszła do skutku, jednak duchowny zachował pytania przedstawione mu przez dziennikarza. Po jakimś czasie udzielił na nie obszernych odpowiedzi, które przesłał do Messoriego. Pytania postawione przez Włocha mają charakter trudny, a nawet prowokujący. Wszedł w rolę przedstawiciela ogółu wiernych, mających spore problemy ze zrozumieniem wiary chrześcijańskiej i jej nauk.
