Geneza
Księga Koheleta nazywana jest inaczej Księgą Eklezjastesa.
O samym autorze Księgi niewiele wiadomo. Nazywa on sam siebie Koheletem, co nie jest jego imieniem, lecz określeniem funkcji, jaką pełnił na zgromadzeniach. Był on rodzajem łącznika z Bogiem. Z całą pewnością był człowiekiem wykształconym, posiadającym ogromną wiedzę na temat ówczesnego świata.
Język, w jakim została napisana Księga Koheleta, jest bardzo szczególną odmianą hebrajskiego. Zawiera liczne słownictwo pochodzące z terminologii aramejskiej oraz naleciałości greckie, obecne zarówno w słownictwie, jak i w składni.
Prawdopodobnie tekst powstał w III w. p. n. e., w okresie, kiedy Żydzi zaczęli interesować się filozofią grecką, mogącą wyjaśnić im te problemy, które były nie dość dokładnie opisane w Biblii.
Brak jednolitej konstrukcji Księgi. Poszczególne jej części pozostają ze sobą w luźnym związku lub wręcz bez niego. Liczne fragmenty Księgi, zarówno pod względem formy, jak i treści, przywodzą na myśl literaturę mądrościowo-przypowieściową.
Czas i miejsce akcji
Czas akcji odpowiada ramom życia Koheleta, na co wskazują liczne wzmianki w tekście, mówiące o bezpośrednich obserwacjach, jakie poczynił autor Księgi, jak również o jego doświadczeniach w dochodzeniu do wiedzy i bogactwa.
Ponieważ powstanie Księgi datuje się na III w. p. n. e., toteż przyjąć należy, iż fakty w niej przedstawione dotyczą właśnie tego okresu.
W tekście niejednokrotnie pojawia się informacja o Jerozolimie. Sam Kohelet nazywa siebie jej królem, więc przyjąć należy, iż fakty w niej przedstawione oparte są głównie o obserwacje poczynione w tym rejonie.
Kohelet
Jest to człowiek podający się za autora Księgi. Samo miano Kohelet nie jest imieniem, lecz funkcją, pełnioną przez niego w zgromadzeniu. Osoba taka była kimś w rodzaju łącznika z Bogiem.
Kohelet określa siebie królem Jerozolimy i synem Dawida. Tak naprawdę nie wiadomo dokładnie kim był, lecz na podstawie jego wiedzy zgromadzonej w Księdze można określić, iż był on osobą wykształconą, dobrze orientującą się w realiach ówczesnego świata.
Kohelet był mędrcem, twórcą wielu przysłów i sentencji. W samej Księdze Kohleta można znaleźć kilka do dziś znanych przysłów, np. „kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada”.
Motywy Księgi Koheleta
Bóg
Człowiek jest w stanie osiągnąć szczęście jedynie wówczas, gdy będzie się kierował przykazaniami bożymi i będzie mu okazywał bojaźń. Szczęściem dla człowieka powinno być jedzenie, picie i wykonywanie takiej pracy, jaką wyznaczył mu Bóg.
Rozum
Wiedza jest potrzebna człowiekowi, gdyż czasami może go ocalić. Jednak nie należy jej poszukiwać za wszelką cenę – człowiek jest jednostką skończoną, a co za tym idzie, ma ograniczone możliwości poznawcze. Nigdy nie będzie on mógł zgłębić rzeczy do końca.