Malarstwo i rzeźba renesansu w Europie - przykłady, opis i cechy dzieł

Europejska rzeźba renesansowa

Podobnie jak w malarstwie, w rzeźbie renesansowej powstaje wiele wizerunków nagich postaci. Jako pierwszy od czasów starożytnych odważył się na to Donatello. Jego „Dawid” powstał w latach 1430-1440 i ukazuje bohatera po zwycięskiej walce. Rzeźba wykonana w brązie jest bardzo realistyczna, wypolerowany materiał robi wrażenie naoliwionego nagiego ciała. Innym przykładem ukazania doskonałego ciała mężczyzny jest „Dawid” Michała Anioła. Rzeźba ukazuje przyszłego króla tuż przed pojedynkiem z Goliatem. Zachwyca perfekcyjnym realizmem – wykuty w marmurze Dawid ma widoczne nawet naczynia krwionośne.

Zgodnie z antycznym pojmowaniem sztuki, artyści dążą do wiernego oddania rzeczywistości. Eksponują jej piękną stronę, brzydota jest niestosowna. Jeśli więc tworzą akty, są to postacie młode, proporcjonalnie zbudowane, bez skaz czy niedoskonałości. Wyzwaniem dla rzeźbiarzy stało się ukazanie emocji, twarze posągów wyrażają różne ich rodzaje. Ambicją twórców było także oddanie ruchu, subtelnego, ale dostrzegalnego. Wiele posągów wygiętych jest w kształt litery S, co daje wrażenie płynnego ruchu.

Donatello posąg Gattamelaty
Donatello, Posąg Gattamelaty

Rzeźba, dotąd traktowana jako ornament architektury, staje się sztuką niezależną. Posągi często umieszczane są w specjalnie dla nich przygotowanych niszach.

Na wzór pomnika Marka Aureliusza powstają pomniki konne dowódców wojskowych. Cechuje je monumentalizm i dbałość o szczegóły. Przykładem jest posąg Gattamelaty autorstwa Donatella, stojący przed Bazyliką św. Antoniego na Piazza del Santo w Padwie.

Do częstych motywów należy pieta (Maryja trzymająca ciało zmarłego syna) czy Madonna z Dzieciątkiem. Najdoskonalszą pietę stworzył Michał Anioł Buonarroti – tzw. „Pieta watykańska”, początkowa umieszczona w Kaplicy Św. Petronelli, obecnie znajduje się w Bazylice Św. Piotra. Uwagę przykuwa w tym wypadku przede wszystkim ciało Jezusa, bezwładnie spoczywające na kolanach matki. Rany po ukrzyżowaniu nie zostały wyeksponowane (co było nagminne w sztuce średniowiecznej), są ledwie dostrzegalne. Matka Boska ma twarz bardzo młodą, co stało się przedmiotem licznych dyskusji. Uderza także jej niewzruszone oblicze, z którego nie można wyczytać żadnych uczuć.

W tym okresie rozwija się też rzeźba nagrobkowa. Duże zasługi na tym polu ma Donatello, twórca m.in. nagrobka antypapieża Jana XXIII, ukazującego zmarłego w spokojnym śnie. Innym przykładem jest nagrobek Leonarda Brunigo we Florencji wykonany przez Bernardo di Matteo Gamberelli. Nowy typ nagrobka wprowadził Sansovino, ukazując postać zmarłego w półśnie, w charakterystycznej pozie z jedną nogą ugiętą i głową opartą na ręce.

Europejskie malarstwo renesansowe

W malarstwie odnajdujemy te same tendencje, zaczerpnięte oczywiście ze sztuki antycznej. Powstają więc liczne akty, częstym motywem stają się sceny z Raju („Wygnanie z Raju” Masaccia), a także wizerunki Madonny z nagim Dzieciątkiem („Madonna ze szczygłem” Rafaela). Słynny kobiecy akt tego okresu to dzieło Rafaela pt.: „Trzy Gracje”. Artyści chętnie sięgają więc do mitologii jako niewyczerpanego źródła motywów.

Rafael Santi Trzy Gracje
Rafael Santi „Trzy Gracje” (1504-1505 r.)

 

Malarstwo portretowe rozwijało się głównie we Włoszech. Koniecznie trzeba tu przywołać wielkie dzieło wielkiego mistrza – „Mona Lisę” Leonarda da Vinci, prawdopodobnie najbardziej znany obraz na świecie, ukazujący młodą kobietę o tajemniczym uśmiechu.

Rewolucją w malarstwie okazało się wynalezienie perspektywy, dzięki czemu obrazy zyskały głębię, tym samym stały się bardziej realistyczne.

Odrębna gałąź tworzy malarstwo naścienne. Freski stanowią nieodłączny element dekoracji ówczesnych kościołów. Wyjątkowe dzieło stworzył Michał Anioł na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej. Artysta podjął się tego zadania z niechęcią, uważał się bowiem przede wszystkim za rzeźbiarza. Mimo to dokonał nadzwyczajnego dzieła – cały sufit pokryty został scenami ze Starego Testamentu, ukazując historię ludzkości od momentu stworzenia.

Malarstwem naściennym zajmował się także Leonardo da Vinci, najsłynniejszym jego dziełem w tej technice jest „Ostatnia wieczerza”, znajdująca się w kościele Santa Maria delle Grazie w Mediolanie. Artysta pracował nad nią przez trzy lata, przykładając ogromną wagę do detali. Każda postać oddana została z wielkim realizmem, w wypolerowanych naczyniach odbijają się szaty i inne detale. Niestety przez lata fresk uległ znacznemu zniszczeniu i wiele szczegółów po prostu się zatarło.

Polecamy również:

Komentarze (3)
Wynik działania 3 + 1 =
Diane
2024-11-10 14:17:26
dzięki za pomoc :3
Rox
2020-10-20 17:13:26
Nie wiem
LOL
2016-12-15 12:14:52
żal
Ostatnio komentowane
Latwe
• 2025-01-15 18:42:29
super
• 2024-12-21 22:05:33
ok
• 2024-12-15 19:31:35
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie jest ...
• 2024-11-28 16:29:46