„Kompozycja VIII” to jedno z ważniejszych dzieł Wasilly'a Kandinskiego, które powstało w 1923 roku, w tak zwanym okresie architekturalnym jego twórczości, inspirowanym malarstwem rosyjskich konstruktywistów.
Obraz jest kompozycją składającą się z różnej wielkości kół, trójkątów w rozmaitych ułożeniach, linii falistych i prostych oraz motywów przypominających szachownicę i klawiaturę fortepianu. W prawej części obrazu dominują ciepłe, optymistyczne barwy: żółć, róż, ale także delikatne błękity. Z kolei po lewej stronie widać niepokojące czernie, fiolety i intensywną czerwień.
Zgodnie z teorią samego Kandinskiego, dzieło abstrakcyjne należy pojmować jako wyraz wnętrza artysty i doszukiwać się w nim sensów psychologicznych. Idąc tym tropem, trzeba zauważyć, że w przypadku „Kompozycji VIII” mamy do czynienia z pewnym chaosem, który może wskazywać zarówno na sprzeczne uczucia malarza, jak i paradoksy, które dostrzega w otaczającym go świecie. Podstawową zasadą konstrukcyjną obrazu wydaje się kontrast pomiędzy: kształtami geometrycznymi i bezpostaciowymi liniami, kątami ostrymi i falistością, barwami ciepłymi i zimnymi. Wrażenie to potęguje obecny na obrazie motyw szachownicy, sugerujący swoistą grę sprzeczności.
Kompozycję Kandinsky'ego cechuje wyraźna dynamika, wprowadzająca pewien poznawczy niepokój. Różnobarwne duże koło, najciemniejszy punkt w lewej części obrazu, zdaje się niebezpiecznie pulsować i wprowadza złowrogą atmosferę zagrożenia. Element ten niejako rozrasta się na oczach odbiorcy. Skośne linie i przechylenia układają się w sposób proporcjonalny do kierunku powiększania się niepokojącego detalu.
Obraz sprawia wrażenie przestrzeni ulegającej stopniowej destrukcji. Temu ruchowi opierają się jedynie dwa największe trójkąty, przypominające egipskie piramidy. Tymczasem obiekt przywodzący na myśl nowoczesne wysokie wieżowce, chyli się ku upadkowi.
Wydaje się, że mamy tutaj do czynienia z abstrakcyjnym przedstawieniem narastającego lęku, który burzy stabilny i optymistyczny krajobraz. Może być to także wyobrażenie zagrożenia ludzkiej cywilizacji. Rozrastające się koło przypomina bowiem ognistą kulę z krwawą poświatą. Kandinsky odwołuje się zatem do uniwersalnego języka koloru, kształtu i linii. Dzięki tym prostym środkom nie przekazuje treści konkretnej, ale pobudza emocje odbiorcy, odwołuje się do jego estetycznej, ale też duchowej wrażliwości.