 |
| Cristiano Banti, Galileusz przed rzymską inkwizycją |
W bardzo młodym wieku Galileusz przeszedł fascynację wiarą, która miała zaprowadzić go do zakonnego życia, przed tym jednak wybronił go ojciec, nalegając na studia prawnicze. Młody naukowiec pozostał dzięki temu na uniwersytecie, choć ostatecznie wbrew woli ojca porzucił prawo i na poważnie zajął się matematyką i fizyką, w których to dziedzinach odniósł największe i najcenniejsze dla nauki sukcesy.
Jeszcze pod koniec XVI wieku Galileusz zbudował urządzenie umożliwiające większą precyzję strzałów armatnich, wtedy też – po przeprowadzeniu kilku rozmaitych doświadczeń – sformułował prawo wykazujące niezależność przyspieszenia ziemskiego od masy. W tym odkryciu zawarł jednocześnie inną zdobycz swoich badań w postaci empirycznej metody badawczej, która miała odtąd kształtować świat wszystkich dokonań naukowych – Galileusz uważał, iż zdobywanie wiedzy musi konieczne być oparte na doświadczeniu, podkreślił jednak, że samo doświadczenie nie jest jeszcze metodą badania świata, jeśli nie jest inspiracją do rozumowania, które de facto pełni w całym procesie rolę kluczową.
W dzisiejszym świecie naukowym Galileusz kojarzony jest głównie z osiągnięciami na polu astrologii, od ok. 1610 roku zaczął bowiem prowadzić niezwykle istotne badania planet posługując się ulepszoną przez siebie wersją teleskopu. Jego doświadczenia potwierdzały tezy wysnute w słynnym dziele Mikołaja Kopernika i umożliwiły następcom dokładną analizę Drogi Mlecznej. I tu zastosował nową metodę naukową opartą na ścisłej, matematycznej analizie, w myśl której nawet w przyrodoznawstwie badacze powinni szukać przede wszystkim tych zjawisk, które da się zmierzyć, a następnie poddawać je analizie na drodze syntezy. W związku z tym podstawą badania zjawisk przyrodniczych powinny stać się kształt i ruch, na podstawie których można by wysnuć założenia co do pozostałych właściwości ciał i żywiołów.
Pomimo wybitnie ścisłego, naukowego sposobu myślenia, Galileusz nigdy nie porzucił, ani nie próbował umniejszać opartej na irracjonalizmie i mistycyzmie wiary w Boga dowodząc, iż Biblia opisuje zupełnie inny zakres życia wszechświata niż dzieła naukowe, stąd też nie mogą one być względem siebie sprzeczne (nie wypowiadając się na ten sam temat).
Oprócz szeregu prac stricte naukowych Galileusz pozostawił po sobie dwie kluczowe dla jego filozofii rozprawy: „Probiercę złota” (1623) oraz „Dialog o dwu najważniejszych układach świata, ptolemeuszowym i kopernikowym” (1632).