 |
| Pascal analizujący cykloidę, rzeźba autorstwa Augustina Pajou, 1785, Luwr |
Początki kariery pisarskiej Blaise’a Pascala związane były z jego badaniami empirycznymi na polu matematyki, geometrii i fizyki, które zaowocowały takimi pracami, jak „Esej o stożkach” (1639), „Nowe eksperymenty z próżnią” (1647), czy „Traktat o trójkącie arytmetycznym” (1653). Już w owych wczesnych rozprawach (pierwsza z nich powstała, gdy autor miał niespełna 16 lat) Pascal dał się poznać jako naukowiec obdarzony wielkim talentem i pasją, docierając do metod badawczych, które miały lec u podstaw m.in. teorii prawdopodobieństwa (a przez to i nowoczesnych nauk społecznych). Najważniejszym okazało się jednak dzieło powstałe w ostatnich latach jego działalności: w rozprawie „O Duchu Geometrii” (1658) badacz postawił bardzo istotną tezę na temat metod badawczych, uznając za najdoskonalszą z nich tę, na której opiera się geometria wywodząca rozbudowane prawa z prostych, a te z kolei – z ogólnie przyjętych aksjomatów; prawdziwość owych aksjomatów miała polegać na wiedzy intuicyjnej (silnie kojarzonej z Boską mądrością), a nie na ułomnych zmysłach.
Niejako osobnym torem biegły zainteresowania społeczno-filozoficzne Pascala, których pierwszym ważnym przejawem był utwór „Prowincjałki” wydany