Charakterystyczną dla cywilizacji europejskiej cechą, jest uznawanie znaczącego prestiżu grupy wojowników oraz ich wysoka pozycja w społeczeństwie. Takie postrzeganie kształtowało się już od epoki starożytności. Natomiast w średniowieczu, gdzie upowszechnił się pozytywny obraz prowadzenia wojen, osoby zajmujące się walką zbrojną osiągnęły wysoki awans społeczny. Doszło również wówczas do rozwoju obyczajowości oraz ceremoniałów związanych z kwestiami militarnymi, a nawet do uświęcenia pewnych typów wojen.
Średniowieczni monarchowie byli nie tylko zarządcami, czy też sędziami dla danej społeczności, ale również wodzami i wojownikami. Do pożądanych cech władcy zaliczano wówczas umiejętność prowadzenia wojsk oraz odnoszeniem zwycięstw nad nieprzyjaciółmi. O ile dla monarchy działania zbrojne były w średniowieczu ważnym elementem, o tyle dla rycerzy stanowiły kwestie najważniejszą.
Syn rycerski już jako siedmiolatek oddawany był pod opiekę specjalnym nauczycielom. Do zadania tych ostatnich należało nauczenia młodych wojowników walki, jazdy konnej oraz ogólnego postępowania po rycersku. Stałą sprawność fizyczną oraz bojową, członkowie stanu rycerskiego utrzymywali dzięki turniejom rycerskim oraz bardzo popularnym ówcześnie polowaniom.
W okresie wczesnego średniowiecza rycerze nie potrafili czytać ani pisać. Umiejętności te zdobyło niewielu z nich w czasie rozkwitu epoki. Wszelka literatura odnosząca się do przygód oraz wielkich czynów rycerskich, była przekazywana ustnie za sprawą języków potocznych. W XI i XII wieku dzieła te zaczęto spisywać.
Jedną z najbardziej znanych była „Pieśń o Rolandzie”, opowiadająca o nieustraszonym wasalu Karola Wielkiego, który poległ na placu boju w walce z muzułmanami. Natomiast np. rycerzom angielskim poświęcona była „Opowieść o królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu”. Wszystkie powstałe wówczas dzieła wysławiały waleczność, sprawność w boju oraz zwycięstwa danych bohaterów.
Rycerze oprócz otaczania wielką czcią swojego zajęcia, odnosili się również z wielkim namaszczeniem w stosunku do swojej broni. Wśród nich szczególne znaczenie miały miecze, które z czasem stały się symbolami rycerstwa.
Mieczom ponad to nadawano imiona, do najsłynniejszych należał Ekskalibur – króla Artura. Podobnie sytuacja wyglądała w Polsce, miecz należący do Bolesława Krzywoustego miał nosić imię żuraw.
Ideały rycerskie, które początkowo były bardzo surowe oraz okrutne, z czasem – za sprawą głównie Kościoła, uległy przemianom. Instytucja Kościoła dążyła do złagodzenia oraz ograniczenia brutalnych cech przypisywanych rycerstwu. Ponad to sam ceremoniał pasowania i przysięgi zyskał wymiar religijny, zobowiązując przy tym rycerzy do obrony słabszych osób.